(in Polish) Socjologia prawa 270-NPS3-1SOCPR

obligatory courses

(in Polish) w sali

(in Polish) Przedstawienie głównych założeń i metod badawczych socjologii prawa jako nauki prawnej oraz klasycznych i współczesnych ujęć socjologii prawa. Refleksja nad podstawowymi problemami socjologii prawa. Socjologia prawa jest dyscypliną naukową. Szczególne jej cechy to: odrębny przedmiot badań, specyficzne metody i techniki badawcze; formy dokumentowania wyników badań (np. teorie ogólne, dyrektywy praktyczne, prognozy). Możliwa jest demarkacja socjologii prawa tzn. jej umiejscowienie w ogólnej typologii nauk, nauk społecznych i nauk prawnych. To młoda dyscyplina naukowa, pierwszy podręcznik akademicki: 1913 Eugen Ehrlich, Grundlegung der Soziologie des Rechts (1975Fundamental Principles of the Sociology of Law). W 1968 Philip Selznick opisał 3 etapy rozwoju socjologii prawa jako dyscypliny naukowej: 1/ prymitywny: „socjologiczna perspektywa badania prawa” (formułowanie problemów); 2/ rzemieślniczy (empiryczny): zastosowanie metod nauk społecznych do badania prawa; metoda obserwacji uczestniczącej: subkultury prawnicze, kultura prawnicza (prawników) empiryczna weryfikacja hipotez dotyczących społecznego funkcjonowania prawa; prawo rozumiane jako instytucje kontroli społecznej; podejście antropologiczne: jakie zmienne są istotne dla procesu kształtowania postaw i zachowań prawnych; analizy porównawcze: wzajemne zależności systemów społecznych i systemów prawnych; 3/ 3/ teoretyczny: tworzenie ogólnych teorii zjawisk prawnych opartych na badaniach empirycznych. Adam Podgórecki wskazywał, iż "socjologia prawa zajmuje się badaniem i analizowaniem czynników realnych wpływających na kształtowanie się prawa oraz ustaleniem sposobów badania jak prawo kształtuje inne dziedziny życia społecznego”. Istnieje socjologiczna i prawnicza wersja socjologii prawa. Inaczej prawo jako zjawisko społeczne postrzega socjolog, inaczej prawnik. Prawnicy potrzebują jednak socjologii prawa, by zauważyć, że prawo to nie tylko tekst prawny i problemy z nim związane (jego budowa, norma prawna jako wypowiedź rekonstruowana na gruncie przepisów prawa, stosowanie i wykładnia prawa). Prawo to realnie istniejące zjawisko społeczne. Oprócz prawa formalnego występuje jeszcze prawo żywe, intuicyjne. Obok law in books funkcjonuje law in action. Socjologia prawa zajmuje się problematyką społecznego działania prawa (np. hipoteza trójstopniowego działania prawa A. Podgóreckiego czy koncepcja M. Boruckiej-Arctowej); świadomością prawną, postawami wobec prawa, procesami kontroli społecznej i kontroli prawnej, polityką prawa i jego skutecznością, funkcjami prawa. Socjologia prawa może być uprawiana w sposób spekulatyny (teoretyczny) i empiryczny. Nieposiada własnych metod badawczych. Korzysta z metod socjologii. Współczesna socjologia prawa to powiązanie perspektywy scjologicznej i jurydycznej. Jak ujął to Roger Cotterrell: „prawo w teorii społecznej” i „teoria społeczna w badaniu prawa”. Wyróżniamy: 1/ socjologię prawa sensu largo: ogólna refleksja nad rolą prawa w życiu społecznym z wykorzystaniem narzędzi nie tylko socjologii ogólnej, ale także antropologii, kulturoznawstwa, psychologii, statystyki itd. oraz 2/ socjologię prawa sensu stricto: wyodrębniona metodologicznie nauka badań nad prawem z wykorzystaniem metod i technik badawczych socjologii ogólnej. Konwersatorium poświęcono przedstawieniu metodologicznego statusu socjologii prawa, omówieniu związków socjologii prawa z innymi naukami prawnymi; paradygmatów socjologii prawa. Dyskutowane są koncepcje socjologii prawa: E. Durkheima, M. Webera, N. Luhmanna, J. Habermasa, M. Foucaulta, P. Bourdieu oraz wpływ Szkoły Frakfurckiej. Poruszane są także problemy jurydyzacji i normalizacji życia społecznego, klasycznego i współczesnego panoptyzmu i postpanoptyzmu (panoptyzmu cyfrowego), funkcji prawa w świecie postponowoczesnym.

Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system:

• Description of 270-NPS3-1SOCPR in USOSweb