Praktyczna nauka języka rosyjskiego 0400-RA1-1PNR
I Fonetyka, intonacja, akcentuacja
1. Wymowa samogłosek akcentowanych i nieakcentowanych.
2. Wymowa spółgłosek twardych i miękkich.
3. Wymowa połączeń samogłoskowo-spółgłoskowych w różnych pozycjach: wewnątrz wyrazu, na styku wyrazów (zjawisko udźwięcznienia, ubezdźwięcznienia, uproszczenia grup spółgłoskowych).
4. Przejście samogłoski „i” w „y” na styku wyrazów.
5. Budowa rytmiczna wyrazu.
6. Podstawowe konstrukcje intonacyjne (według teorii J. Bryzgunowej – Uniwersytet Moskiewski); użycie konstrukcji intonacyjnych w mowie.
7. Ćwiczenia z zakresu akcentuacji rosyjskiej (rzeczowników, przymiotników, czasowników).
II Gramatyka
1. Wprowadzenie podstawowych rosyjskich terminów gramatycznych: przypadek, nazwy przypadków, deklinacja, osoba, liczba - pojedyncza, mnoga; rodzaj - męski, żeński i nijaki; części mowy; spółgłoski, samogłoski, koniugacja i inne.
2. Podstawowe pojęcia dotyczące budowy wyrazu: temat, końcówka, rdzeń, sufiks, przedrostek.
3. Rzeczownik. Liczba i rodzaj gramatyczny. Typy deklinacyjne. Osobliwości w odmianie rzeczowników. Omówienie form przypadków w l. pojedynczej:
I deklinacja:
a) odmiana rzeczowników twardotematowych, miękkotematowych oraz zakończonych na –ия;
b) odmiana rzeczowników, których temat kończy się na spółgłoskę szumiącą (ж, ш, ч, щ), na ц – pisownia akcentowanej końcówki -ой i nieakcentowanej -ей w narzędniku liczby poj.
II deklinacja:
a) odmiana rzeczowników twardotematowych, miękkotematowych oraz zakończonych na -ий, -ие;
b) odmiana rzeczowników, których temat kończy się na spółgłoskę szumiącą (ж, ш, ч, щ), na ц – pisownia akcentowanej końcówki -ом i nieakcentowanej -ем w narzędniku liczby poj.;
с) rzeczowniki mające dwie końcówki w miejscowniku l. poj. (np. сад – о саде, в саду; берег – о береге, на берегу).
III deklinacja oraz rzeczowniki: мать, дочь, путь.
Rzeczowniki rodzaju nijakiego na „-мя” – время, имя, племя, семя, стремя, знамя, бремя, пламя, вымя, темя.
Liczba mnoga rzeczowników
- mianownik liczby mnogiej rzeczowników wszystkich rodzajów; rzeczowniki rodzaju męskiego z akcentowaną końcówką -a; rzeczowniki typu котёнок – котята, мышонок – мышата, северянин – северяне i in.;
- tworzenie form dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników wszystkich rodzajów;
- biernik liczby mnogiej rzeczowników żywotnych i nieżywotnych;
- rzeczowniki wszystkich rodzajów w celowniku, narzędniku i miejscowniku liczby mnogiej;
- odmiana w liczbie mnogiej rzeczowników typu: стулья, листья, друзья, крылья, деревья.
- odmiana w liczbie mnogiej rzeczowników rodzaju nijakiego na –мя.
Rzeczowniki występujące tylko w l. poj. lub tylko w l. mn.
Rzeczowniki nieodmienne.
Odmiana rzeczowników oznaczających nazwiska i nazwy miast.
4. Przymiotnik.
Liczba i rodzaj gramatyczny; typy deklinacyjne; przymiotniki jakościowe, względne, dzierżawcze.
5. Rzeczowniki i przymiotniki po liczebnikach głównych: один, два, три, четыре, пять.
6. Czasownik.
Bezokolicznik, czasowniki dokonane/niedokonane, koniugacja - czas teraźniejszy i przyszły prosty, czasowniki nieregularne: „хотеть, бежать, дать, есть”, tworzenie czasu przeszłego, tworzenie trybu rozkazującego.
7. Zaimek.
Odmiana zaimków osobowych (z nagłosowym „н” po przyimkach prostych), wskazujących, pytających i dzierżawczych.
8. Przysłówki miejsca i kierunku (tu, tutaj, tam, na górze, w górę, na dole, w dół, z prawej strony, na prawo itp. - здесь-сюда, там-туда, вверху-вверх, внизу-вниз, справа-направо...). Przykłady czasowników stanu i ruchu. Użycie przyimków „в-из, на-с(со), до, по” przy wyrażaniu miejsca i kierunku. Użycie przyimków у, возле, при, около, мимо.
9. Relacje czasowe - użycie przyimków „за, в течение, через, после, за...до, через...после”. Określanie daty, nazwy dni tygodnia, miesięcy, pory roku, zwroty: w tym tygodniu, miesiącu, roku i in.; określanie czasu zegarowego.
10. Użycie zwrotu друг друга, друг с другом.
III Ortografia
Pisownia samogłosek po spółgłoskach szumiących „ж, ш, ч, щ” i spółgłosce „ц”:
1. Pisownia samogłosek „а-я, и-ы, у-ю” po spółgłoskach szumiących „ж, ш, ч, щ”;
2. Pisownia samogłosek „и-ы” po spółgłosce „ц”;
3. Zasady pisowni końcówek przypadków rzeczowników po spółgłoskach szumiących i „ц” w zależności od akcentu;
4. Pisownia samogłosek „о, e, ё” po spółgłoskach szumiących – rdzeń wyrazu, sufiksy ; pisownia „o,e” po „ц” w zależności od akcentu.
Pisownia samogłosek nieakcentowanych w rdzeniu wyrazu:
1. Nieakcentowane samogłoski w rdzeniu słowa, sprawdzane przy pomocy wyrazów z tym samym rdzeniem, w których dana samogłoska jest akcentowana;
2. Pisownia nieakcentowanych samogłosek, które nie podlegają sprawdzeniu.
Pisownia końcówek i sufiksów w rzeczownikach.
Pisownia miękkiego i twardego znaków „ь,ъ”.
Pisownia przedrostków: с-, без-, воз-(вз-), из-, низ-, раз-, чрез- (через-); пре-, при-.
Pisownia samogłosek „a-o” w przedrostkach: раз-(рас), роз-(рос-).
Pisownia samogłosek „и-ы” po przedrostkach.
Pisownia uproszczonych grup spółgłoskowych: здн, рдц, лнц, стн, вств.
Pisownia sufiksów przymiotników.
Pisownia samogłosek „o, a”, „и, е” wewnątrz rdzenia wyrazu (гор -гар, клон-клан, твор-твар, зор-зар, лож-лаг, рос-раст-ращ, скоч-скак, кас-кос(н), мок- мак, ровн-равн; бер-бир, дер-дир, пер-пир, тер-тир, мер-мир, блест-блист, стел- стил, жег-жиг, чет-чит).
Pisownia spółgłosek podwójnych w rdzeniu wyrazu, na styku przedrostka i rdzenia wyrazu.
IV Leksyka (słownictwo i frazeologia)
1. Zawieranie znajomości i formy grzecznościowe
(Знакомство и формы вежливости)
Przypomnienie następujących konstrukcji: jak się nazywasz/jak ci na imię; ile masz lat; o ile lat jesteś starszy /młodszy od (kogo); mam brata/siostrę/dużą rodzinę (как /кого/ зовут; сколько /кому/ лет; на сколько лет /кто/ старше/моложе /кого/; у меня есть брат/сестра - у меня большая семья). Użycie czasowników: звать-называться. Określanie wieku (сколько кому лет). Konstrukcje: 1, 21, 31... год (rzeczownik występuje w mianowniku l. poj.); 2, 3, 4, 22, 33, 44... года (rzeczownik występuje w dopełniaczu l. poj.); 5, 6... лет (rzeczownik występuje w dopełniaczu l.mn.). Rosyjskie imiona odojcowskie (отчества) - tworzenie, użycie, wymowa; tworzenie nazw narodowości w języku rosyjskim.
„Formy grzecznościowe” (zwroty i słowa używane przy powitaniu, pożegnaniu, przeprosinach, podziękowaniu, pozdrowieniach, życzeniach, wyrażaniu zgody i odmowy i in.).
2. Rodzina (Семья)
Określanie wieku i zawodu członków rodziny. Słownictwo dotyczące różnych stopni pokrewieństwa (np. тёща, тесть, свекровь, свёкор, зять, невестка, шурин, свояченица, золовка, девер, мачеха, отчим, пасынок, падчерица, двоюродный брат, троюродная сестра). Codzienne zajęcia i obowiązki członków rodziny. Leksyka związana ze ślubem cywilnym i cerkiewnym (ухаживать за девушкой, жених, невеста, расписаться в загсе, Дворец бракосочетаний, супруг, супруга, свадьба, замужество, женитьба, обручальное кольцо, обручение и венчание, обручиться и обвенчаться).
3. Mój dom, mieszkanie, pokój (дом, квартира, комната)
Opis mieszkania i pokoju; rozmieszczenie mebli; nazwy sprzętów domowych; remont.
4. Dom studenta, hotel (общежитие, гостиница)
Rezerwacja pokoju w hotelu, pokój w akademiku, życie studenckie.
5. Wyższa uczelnia (вуз)
Organizacja pracy na wyższej uczelni; władze uczelni; wydziału; instytutu; plan studiów, przedmioty i typy zajęć; sesja, zaliczenia, egzaminy. Użycie czasowników „учиться, учить, заниматься, изучать”. Teksty: Как сдать экзамен в вуз?, Что наша жизнь? Экзамен, Как житуха, американский студент?
6. Biblioteka (библиотека)
Książka, gazeta, czasopismo; zasady korzystania z biblioteki i czytelni, rodzaje katalogów.
V. Realioznawstwo
1. Święta, tradycje, zwyczaje rosyjskie; teksty do wyboru: Праздники в январе, Татьянин день, Масленица.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Celem przedmiotu jest nauczanie języka rosyjskiego poprzez realizowanie wszystkich sprawności językowych, tzn. mówienia (wraz z opanowaniem prawidłowej wymowy), pisania, rozumienia ze słuchu, czytania. W efekcie student ma być przygotowany do podejmowania różnorodnych zadań językowych (tłumaczenie, kontakty z cudzoziemcami, oglądanie telewizji, czytanie prasy i literatury, itd.). Student, który zaliczył przedmiot:
1. Potrafi przygotować typowe prace pisemne w języku rosyjskim (streszczenie, opis, opowiadanie) z wykorzystaniem podstawowych zasad ortograficznych (pisownia samogłosek nieakcentowanych w rdzeniach, pisownia przedrostków, użycie miękkiego i twardego znaku, pisownia samogłosek jotowanych) i gramatycznych (deklinacja, koniugacja) języka rosyjskiego oraz nowopoznanej leksyki (związanej z zawieraniem znajomości, rodziną, mieszkaniem, edukacją, życiem studenckim), opanowanej w trakcie zajęć i na podstawie innych źródeł.
2. Potrafi przygotować wypowiedzi ustne w języku rosyjskim z wykorzystaniem podstawowych zasad fonetycznych (artykulacja samogłosek akcentowanych, nieakcentowanych i spółgłosek) i gramatycznych języka rosyjskiego oraz nowopoznanej leksyki, opanowanej w trakcie zajęć i na podstawie innych źródeł.
3. Potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu językoznawstwa w języku rosyjskim (nazwy części mowy, nazwy kategorii gramatycznych itp.), co umożliwia mu poznanie zasad ortograficznych i gramatycznych oraz efektywne korzystanie ze źródeł specjalistycznych (słowniki itp.).
4. Potrafi pracować i współdziałać w grupie podczas dyskusji i w trakcie przygotowywania prac projektowych, przyjmując w niej różne role.
5. Potrafi postrzegać język rosyjski kompleksowo ze świadomością jego złożoności i zmienności znaczeń.
Kryteria oceniania
Zaliczenie na koniec semestru zimowego i letniego w formie oceny, uzyskiwane na podstawie: obecności, aktywnego uczestniczenia w ćwiczeniach (układanie dialogów, poprawne czytanie, umiejętność wypowiedzenia się na określony temat), zaliczania pisemnych i ustnych prac domowych, ocen za wszystkie prace pisemne (dyktanda, testy gramatyczne, streszczenia tekstów, wypracowania). W semestrze obejmującym 90 godzin zajęć (45x2 godziny) dopuszczalne jest opuszczenie 2 zajęć bez usprawiedliwienia. Student nie uzyska zaliczenia, jeżeli opuści (oprócz dopuszczalnych nieobecności) 7 zajęć. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu (letnia sesja egzaminacyjna) jest uzyskanie zaliczenia w semestrze zimowym i letnim.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: