Kognitywna teoria języka 340-DS3-4KTJ

E1 - zna główne koncepcje i metody kognitywnej teorii języka jako dziedziny interdyscyplinarnej
E2 - ma wiedzę o roli języka jako narzędzia poznania i komunikacji oraz najnowszych metodach jego analizy
E3 - potrafi przeprowadzić analizę dowodów językowych z uwzględnieniem ich wartości dla nauki o procesach poznawczych
E4 - rozumie potrzebę ustawicznego doskonalenia zdolności poznawczych i umiejętności komunikacyjnych jako podstawy rozwoju osobistego i głównego składnika kompetencji humanisty
Odniesienia do kierunkowych efektów uczenia się:
E1: SD_WG01, SD_WG02, SD_WG03
E2: SD_WG04
E3: SD_UW01, SD_UW02, SD_UW03, SD_UW04
E4: SD_KK01, SD_KK02, SD_KK03

Egzamin pisemny lub ustny obejmujący treści objęte programem wykładu i zawarte w podstawowej literaturze przedmiotu; ocena umiejętności przeprowadzenia analizy kognitywnej tekstu.

Literatura podstawowa:
1. Anusiewicz J., Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
2. Bartmiński J., Tokarski R., Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: Teoria tekstu, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1986.
3. Encyklopedia wiedzy o języku polskim, red. S. Urbańczyk, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978.
4. Grzegorczykowa R., Pojęcie językowego obrazu świata w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
5. Lakoff G., Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle?, red. E. Tabakowska, Kraków 2011.
6. Langacker R.W., Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, tłum. [cz. I: Preliminaria, s. 17-128].
7. Maćkiewicz J., Słowo o słowie. Potoczna wiedza o języku, Gdańsk 1999.
8. Szczepankowska I., Czym jest „pojęcie” we współczesnym językoznawstwie? „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 7/2007, s. 169-183.
9. Fauconnier G.,Turner M., Tworzenie amalgamatów jako jeden z głównych procesów w gramatyce, w: Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska pragmatyczne, Gdańsk 2001, s. 173-211.
10. Lakoff G., Johnson M., Philosophy in the Flesch: The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, NY 1999 lub Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 1988 [2010].
11. Kardela H., Kim jest autor? Noam Chomsky i Ronald Langacker jako „fundatorzy dyskursywności”, w: Relatywizm w języku i kulturze, red. A. Pajdzińska, R. Tokarski, Lublin 2010, s. 59-84.
12. Talmy L., Force dynamics in language and cognition, “Cognitive Science” 12/1968, s. 49-100.
13. Wierzbicka A., Mówienie o emocjach. Semantyka, kultura i poznanie, w: tejże, Język – umysł – kultura, Warszawa 1999.
14. Slobin D. I., Od „myśli i języka” do „myślenia dla mówienia”, tłum. O. i W. Kubińscy, w: Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego, red. E. Dąbrowska, W. Kubiński, Kraków 2003, s. 361-402.
15. Tomasello M., Czy małe dzieci posiadają składniową kompetencję osób dorosłych? tłum. W. Kubiński, w: Akwizycja języka..., s. 144-222.
Literatura uzupełniająca:
Johnson M., The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason, Chicago 1987.
Fauconnier G., Mental Spaces. Aspects of Meaning Construction in Natural Language, Massachusetts 1985
Kardela H., Muszyński Z, Rajewski M. (red.), Kognitywistyka. Problemy i perspektywy, Lublin: 2005.
Kopania J., Decartes i Kant. O użyteczności poznawczej języka naturalnego, Warszawa 1996.
Kovecses Z., Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie, Kraków 2011. Kubiński W., Stanulewicz, Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska pragmatyczne, Gdańsk 2001.
Libura A., Wyobraźnia w języku. Teoria przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowej. Struktura modelu i jego funkcjonalność, Wrocław 2010.
Ong W.J., Osoba, świadomość, komunikacja. Antologia, Warszawa 2009 [zwłaszcza cz II: Pismo, tekst, myśl, świadomość].
Pawelec A., Znaczenie ucieleśnione: propozycje kręgu Lakoffa, Kraków 2005.
Rosner K., Teoria języka i umysłu ludzkiego Noama Chomsky'ego i jej interdyscyplinarna doniosłość, w: Noama Chomsky'ego próba rewolucji naukowej, Tom 1: Język i jego nabywanie, red. K. Rosner, IFiS PAN, Warszawa 1995.
Searle J. R., Umysł, język, społeczeństwo. Filozofia a rzeczywistość, Warszawa 1999.
Tabakowska E., Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków 2001.
Talmy L., The fundamental system of spatial schemas in language, In: From Perception to Meaning Image Schemas in Cognitive Linguistics, ed. by B. Hampe in cooperation with J. E. Grady, Mouton de Gruyter Berlin - New York 2005, s. 199-234.
Taylor J., Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej, Kraków 2002.
Tomasello M., Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, Warszawa 2001.
Żabicka A., Pojęcie jaźni: konceptualizacja i wyrażenie a język, Kraków 2002.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 340-DS3-4KTJ w USOSweb