Literatura i piśmiennictwo regionu 340-PS1-1LPR
Ćwiczenia poświęcone są utworom literackim związanym z Podlasiem, konfrontowanym z tekstami krytycznoliterackimi i teoretycznoliterackimi z zakresu geopoetyki i historii regionu .
Podczas wykładu szerzej (jako uzupełnienie ćwiczeń) omawiane są elementy dyskursu regionalnego (glokalność, wielokulturowość, geopoetyka, narracje lokalne, polityka miejsca) i topografii literackiej, rozpoznawane w dziełach podlaskich twórców.
Regionalizm pojawia się jako kategoria kulturowa, historycznoliteracka, interpretacyjna, zaprezentowani zostają lokalni pisarze i poeci (dorobek, biografie) oraz prasa kulturalno-literacka regionu.
3 punkty ECTS, w tym:
30 godzin z udziałem nauczyciela (15 godzin ćwiczenia, 15 wykład) - 1,5 ECTS
8 godzin o charakterze praktycznym - 0,5 ECTS
30 godzin poświęconych na przygotowanie do zajęć, konsultacje, zaliczenie - 1,5 ECTS
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022: | W cyklu 2023: |
Efekty kształcenia
KA6_WG2 KA6_UW1 KA6_KKO2 KA6_KR1
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest:
1. w przypadku ćwiczeń
- uczęszczanie na zajęcia (student może mieć 1 nieobecność nieusprawiedliwioną, pozostałe nieobecności muszą być zaliczone ustnie, podczas dyżuru; przekroczenie limitu 3 nieobecności oznacza wykluczenie studenta z zajęć).
- przygotowywanie się do zajęć przez lekturę zaleconych tekstów.
- aktywny udział w zajęciach
- praca zaliczeniowa (napisanie recenzji książki dotyczącej miasta i regionu wydanej po 2005r., spektaklu wystawianego w białostockich teatrach lub wydarzenia kulturalno-literackiego: festiwal, spotkanie z pisarzem itp.)
2. w przypadku wykładu
- udział w zajęciach (1 dozwolona nieobecność)
- napisanie krótkiego testu (pytania otwarte) weryfikującego znajomość prezentowanych zagadnień
Literatura
1. Praca pamięci
* T. Słobodzianek, Nasza klasa. Historia w XIV lekcjach, Gdańsk 2009.
* J. Olejniczak, Śmierć masowa mówiła w jidysz, w: Nowe dwudziestolecie 1989-2009. Rozpoznania, hierarchie, perspektywy, pod red. H. Gosk, Warszawa 2010.
*A. Leder, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Warszawa 2014, tu: Żydzi, s. 48-96.
Uzupełniająca:
* K. Kościewicz, „Wciąż o nich pamiętam” – problematyka żydowska w najnowszej literaturze podlaskiej. Rekonesans, w: Podlasie w literaturze – literatura Podlasia (po roku 1989), pod red. M. Kochanowskiego i K. Kościewicz, Białystok 2012.
2. „Liście, nie ludzie” – migracje, powroty i cuda
*A. Prymaka-Oniszk, Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy, Wołowiec 2016. fragmenty
* W. Pawluczuk, Wierszalin – reportaż o końcu świata trzydzieści lat później, Białystok 1999.
* J. Kamiński, Metafizyka prowincji, Białystok 2001, tu: Wstęp.
Strona https://biezenstwo.pl/
Uzupełniająca:
* Prorok czasem zmartwychwstaje w teatrze – rozmowa z T. Słobodziankiem, „Kartki” 2000, nr 22, s. 14-18.
*Na prowincji lepiej słychać Boga – rozmowa z P. Tomaszukiem, „Opcje” 2006, nr 4.
3. Poetyckie zamieszkiwanie miasta
* W. Kazanecki, Cieniom starego domu z ulicy Bema na Piaskach, Splątane są na zawsze: dzień, miasto i moje ciało, Kościół jak tulipan wysoki, Fotografia – stary Białystok, Moje rodzinne miasto, Czeka na mnie aż wrócę, Ulica Bema 1987 (z tomu W. Kazanecki, Wiersze, wybór i posłowie W. Smaszcz, Białystok 1994); powrót do miasta (z tomu W. Kazanecki, …Panie zbuduj ten most nad rzeką, wybór i wstęp D. Kulesza, Białystok 2009)
* M. Łuksza, Biały stok, Warszawa 2012. Tu wiersze: Białystok, Rondo Lussy, Ulica Młynowa, Rynek Kościuszki, Ulica Lipowa, Ulica imienia.
*P. Kuśmirek, Trio, Łódź 2005. Tu wiersze: Wiersz, który już nic nie znaczy, Białystok. Początek, Widok z okna, Białystok. Ciąg dalszy.
*A. Mikulicz, Mira Łuksza: Białystok to biały potok, „Kurier Poranny” z 23.01.2013, http://www.poranny.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20130123/MAGAZYN/130119509
* K. Sawicka-Mierzyńska, „Dolne” i „górne” miasto – literackie przedstawienia Białegostoku, w: Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. D. Kalinowski, M. Mikołajczak, A. Kuik-Kalinowska, M. Mikołajczak, Kraków 2014.
Uzupełniająca:
*W. Kazanecki, Mój Białystok: ostatni wywiad (rozm. E. Kurzawa), „Kurier Poranny” 1989, nr 30, s. 1,3.
4. „Siano na asfalcie” - Białostocczyzna Białorusinów
*S. Janowicz, Wielkie miasto Białystok, przeł. T. Dżugar, wybór i red. J. Litwiniuk, Warszawa 1973; tu opowiadania: Wiocha – bogini zawstydzenia, Brzózka za oknem, Odwiedziny, Do mojego syna, Suprun, Dyrektor, Wielkie miasto Białystok.
*M. Androsiuk, Biały koń, przeł. M. Rębacz, Białystok 2011; tu opowiadania: Granica, Miasteczko, Wałodzia.
* D. Zawadzka, Rafa regionu. O przemianach pamięci w literaturze pogranicza polsko-białoruskiego, w: Nowy regionalizm w badaniach literackich, red. M. Mikołajczak i E. Rybicka, Kraków 2012, s. 263-280 lub „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2012, nr 3 [online].
* K. Sawicka-Mierzyńska, „Każda rodzina potrzebuje swojego imienia oraz swojej pamięci” – pamięć i zapominanie w literackim obrazie Hajnówki na przykładzie prozy Michała Androsiuka, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2016, nr 8 [online].
Uzupełniająca:
*S. Janowicz, Pisarz białoruski w powojennej Polsce (dylematy twórczości). „Krasnogruda” 2000, nr 12.
5. Białystok – dekonstrukcja / autentyczność to potworna klisza: Ignacy Karpowicz
* I. Karpowicz, Niehalo, Wołowiec 2006.
*I. Karpowicz, Sońka, Warszawa 2013.
*R. Koziołek, Esesman, mój bliźni, „Książki” (dodatek do „Gazety Wyborczej”) nr 2 (czerwiec) 2014.
*H. Gosk, Głosy byłych subalternów. O postzależnościowych aspektach polskiej prozy współczesnej, w: tejże, Opowieści „skolonizowanego/kolonizatora”. W kręgu studiów postzależnościowych nad literatura polską XX i XXI wieku, Kraków 2010.
*Na wschodzie chyba jest łatwiej o cud, rozmowa z Ignacym Karpowiczem, http://www.cp.edu.pl/pl/public_relations/startsite_news/spalte_2/news/publikacja/Rozmowy-na_o-granicy.pdf (s. 46-55).
Uzupełniająca:
* K. Sawicka-Mierzyńska, Przestrzeń i miejsca w „Niehalo” Ignacego Karpowicza, w: Od poetyki przestrzeni do geopoetyki, red. E. Konończuk, E. Sidoruk, Białystok 2012, s. 217-228.
* O Niehalo, podróżach, styku religii i języka: rozmowa z Ignacym Karpowiczem (rozm. M. Duda), „Odra” 2008, nr 2, s. 51-55.
6. Cyganie czy Romowie – kultura w przekładzie/wielokulturowość
* J. Milewski, Dym się rozwiewa, Poznań 2008 (wybór)
* Papusza, Lesie, ojcze mój, oprac., wybór i wstęp J. Ficowski, Warszawa 1990.
* J. Ficowski, Cyganie w Polsce - dzieje i obyczaje, Warszawa 1989 (proszę przejrzeć)
* A. Majkiewicz, Granice i obcości i przekładu, w: Odmienność kulturowa w przekładzie, red. P. Fast, P. Janikowski, Katowice-Częstochowa 2008. [pdf w internecie]
*M. Heydel, Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, http://rcin.org.pl/ibl/Content/50724/WA248_66417_P-I-2524_heydel-zwrot.pdf.
*K. Czyżewski, Kryzys wielokulturowości, http://ewangelicki.pl/interlokutor/kryzys-wielokulturowosci-krzysztof-czyzewski/
Uzupełniająca:
* A. Kuźniar, Papusza, Wołowiec 2013.
Lub:
6. Podróż do tutaj
*M. Książek, Droga 816, Białystok 2015.
*M. Książek, Podróż do tutaj, https://www.dwutygodnik.com/artykul/7071-podroz-do-tutaj.html
*Z. Król, Krokiem gąsienicy, https://www.dwutygodnik.com/artykul/6432-krokiem-gasienicy.html
*E. Konończuk, Mapa w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury, „Teksty Drugie” 2011, nr 5, s. 255-264. [online]
7. Zakorzenienie i nomadyczność: Taplary - NY
* E. Redliński, Konopielka (wyd. dowolne)
* E. Redliński, Szczuropolacy (podsłuchowisko) – (inny tytuł: Szczurojorczycy)
* A. Fiut, Z Levi-Straussem w Taplarach, w: tegoż, Pytanie o tożsamość, Kraków 1995.
*D. Zawadzka, O byciu przemieszczanym. „Tutejszość” podlaska w perspektywie transgranicznej, w: Region a tożsamości transgraniczne. Literatura. Miejsca. Translokacje, red. D. Zawadzka, M. Mikołajczak, K. Sawicka-Mierzyńska, Kraków 2016.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: