Historia nauki i elementy naukoznawstwa 340-PS1-2HNE
1. Pojęcie nauki.
2. Naukoznawstwo (przedmiot, zakres, cele, metody). Nauka w systemach zjawisk kulturowych i społecznych: nauka a praktyka, religia, technika, literatura, etyka).
3. Teoria nauki na przestrzeni wieków.
4. Pojęcie postępu w nauce. Rewolucje naukowe. Tendencje i kryteria rozwoju nauki.
5. Odkrycia naukowe.
6. Historia nauki (Najstarsze ogniska nauki. Nauka w starożytności i średniowieczu. Nauka w renesansie. Wiek XVII – wielkie stulecie myśli społecznej. Rewolucja naukowa XVII wieku. Oświecenie. Rewolucja naukowo-techniczna. Nauka w XIX i XX w.
7. Historia nauki polskiej na tle europejskim.
8. Organizacja nauki, instytucje naukowe. Model uczonego w dziejach.
9. Krytycyzm w nauce. Rola recenzji.
10. Klasyfikacja nauk i piśmiennictwa naukowego.
11. Książka i czasopismo jako narzędzia komunikacji naukowej - typologia i funkcje.
12. Biblioteki w dziejach nauki.
13. Cyfrowość w nauce.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student wymienia i charakteryzuje najważniejsze odkrycia naukowe na przestrzeni dziejów. Definiuje najważniejsze pojęcia z zakresu naukoznawstwa. Charakteryzuje wybrane typy nauk i wybrane dyscypliny naukowe oraz wymienia metody badawcze w nauce, a także charakteryzuje model uczonego w dziejach nauki. Charakteryzuje organizację nauki i instytucje naukowe oraz wskazuje na miejsce bibliotek w systemie nauk. Porównuje klasyfikację nauk i klasyfikację piśmiennictwa oraz dostrzega związki i różnice między nimi. Dostrzega znaczenie nauki w społeczeństwie.
Weryfikacja efektów: aktywność na zajęciach, referaty.
Kryteria oceniania
Metody i kryteria oceniania:
- konwersatoria, konsultacje
- referaty, dyskusja.
Formy zaliczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie aktywności na zajęciach.
W związku z pandemią nauczanie zdalne na platformie Blackboard Collaborate, według rozkładu zajęć, w czasie rzeczywistym.
Literatura
Literatura podstawowa
J.A. Gąsiorowski, O czasopiśmiennictwie naukowym w Polsce na tle wielkości mierzalnych, „Nauka” 2003, nr 4, s. 55-67.
G. Gzella, Wybrane zagadnienia naukoznawstwa: wybór źródeł dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, Toruń 1993.
S. Kamiński, Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacji nauk, Lublin 1992.
Krytyka i krytycyzm w nauce, pod red. H. Żytkowicz, Warszawa 1998.
K. Pająk, Wybrane problemy z historii nauki, Bydgoszcz 1998.
J. Ratajewski, Elementy naukoznawstwa i główne kierunki rozwoju nauki europejskiej, Katowice 1993.
E. Ścibor, Klasyfikacja piśmiennictwa, Olsztyn 1996.
B. Sosińska-Kalata, Klasyfikacja. Struktury organizacji wiedzy, piśmiennictwa i zasobów informacyjnych, Warszawa 2002, s. 64-119.
J. A. Kosiński, Miejsce bibliotek w systemie nauk, „Roczniki Biblioteczne” 1979, T. 23, z. 1, s. 67-80.
A. Wyczański, Nauka między przeszłością a przyszłością, Warszawa 1995.
J. Ziman, Społeczeństwo nauki, Warszawa 1972.
Literatura uzupełniająca
J. Bernal, Nauka w dziejach, Warszawa 1957.
J. Brzeziński, O dobrej krytyce naukowe w naukach społecznych, „Nauka” 2003, nr 3, s. 5-15.
F. Capra, Punkt zwrotny: nauka, społeczeństwo, nowa kultura, Warszawa 1987.
B. Fatyga, Teksty krytyczne w naukach społecznych: o recenzjach, „Kultura i społeczeństwo”, R. 40, nr 1, 219-225.
W. Gasparski, Naukoznawstwo: ocena stanu dyscypliny, „Zagadnienia naukoznawstwa” 1994, nr 1-4, s. 3-15.
R. Hall, Rewolucja naukowa, Warszawa 2000.
W. Herman, W poszukiwaniu granic racjonalności. Od początków filozofii do współczesnej cywilizacji naukowo-technicznej, Warszawa 2001, s. 65-82.
T. Kuhn, Dwa bieguny: tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, Warszawa 1985.
Historia nauki polskiej, pod red. B. Suchodolskiego, t. 1-5,Warszawa 1970-1992 (fragm.).
J. Such , M. Szcześniak, Filozofia nauk, Poznań 1997,
A. N. Whitehead, Nauka a świat współczesny, Warszawa 1988, s. 10-29.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: