Mitoznawstwo 340-PS1-2MIT
1. Zajęcia organizacyjne
Podstawowe pojęcia: mit – mitologia – mitoznawstwo. Mitologia a religia. Omówienie programu oraz zasad zaliczenia przedmiotu.
Literatura:
• K. Armstrong, Czym jest mit?, w: tejże: Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.
• W. Szturc, Wstęp w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2006.
2. Mit a religia. Mity i mitologie w kulturze chrześcijańskiej
Literatura:
K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział II i III).
• J. Campbell, Mit a świat współczesny, w: tegoż, Potęga mitu, tłum. I. Kania, Kraków 1994.
• Ph. Walter, Mitologia chrześcijańska: święta, rytuały i mity średniowiecza, przeł. E. Burska, Warszawa 2006, tu: Mitologia chrześcijańska
oraz wybrane rozdziały.
• E. Ozorowski, Mit szukający prawdy, w: Ateny. Rzym. Bizancjum. Mity śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, pod red. J.
Ławskiego i K. Korotkicha, Białystok 2008.
3. Mezopotamia (mitologia sumeryjska i babilońsko-asyryjska). Mitologie Mezopotamii – sumeryjska, babilońska i asyryjska
Literatura:
• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt. (rozdział IV).
• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 5-89, 188-226.
• Świat Biblii, pod red. A. Lemaire'a, przekład B. Panek, Wrocław 2001. Tu: część pierwsza (Sumer i Babilon) i druga (Asyryjczycy). Lub:
• P. Garelli, Asyriologia, przekł. M. Korotaj, Warszawa 1998.
• G. Contenau, Życie codzienne w Babilonie i Asyrii, przeł. E. Bąkowska, Warszawa1963. Rozdział IV: Życie religijne.
• M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966, s. 169-204.
4. Europejskie „potopy”. Gilgamesz
Literatura:
• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1: Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich, przeł. S. Tokarski, Warszawa 1988.
Rozdział III: Religie Mezopotamii.
• K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, s. 226-310.
• Gilgamesz, zrekonstruował i przeł. oraz wstępem opatrzył R. Stiller, Warszawa 1980. Tu również Posłowie. Lub inne wydanie
5. Persja (mitologia irańska). Kosmologia i religie irańskie - mazdaizm, zoroastryzm, zurwanizm
Literatura:
• M. Składankowa, Mitologia Iranu, Warszawa 1989, s. 5-72, 307-364 [lub:]
• V. S. Curtis, Mity perskie, tłum. J. D. Artymowski, Warszawa 2000.
• M. Składankowa, Zoroaster i magowie, Warszawa 1963.
6. Grecja. Bogowie i herosi
Literatura:
• K. Armstrong, Krótka historia mitu, dz. cyt., rozdział V.
Obowiązuje dokładna znajomość mitologii greckiej. Do wyboru:
• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1985.
• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997 (mitologia Greków).
• R. Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1967.
• S. Stabryła, Mitologia dla dorosłych. Bogowie, herosi, ludzie, Warszawa - Kraków 1995.
• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1979 (mity Greków).
7. Mitologia grecka w kulturze europejskiej
Literatura:
• M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, dz. cyt. Rozdział XV (Dionizos czyli błogostan odnaleziony).
• Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, pod red. A. Benoit-Dusausoy i G. Fontaine'a, Gdańsk 2009, s. 26-35.
• F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, w: tegoż, Pisma pozostałe 1862-1875, przeł. B. Baran, Kraków 1993, s. 53-79. Lub w: tegoż,
Pisma pozostałe, wybrał, przełożył i przedmową opatrzył B. Baran, Kraków 2004.
• W. Szturc, Apollo i Marsjasz – repartycje mitu, w: M. Dybizbański, W. Szturc, Mitoznawstwo porównawcze, dz. cyt.
• M. Pietrzykowski, Mitologia starożytnej Grecji, dz. cyt., s. 293-308.
8. Rzym. Panteon – elementy helleńskie i rdzennie italskie (etruskie i rzymskie)
Literatura:
• M. Grant, Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 i nast. Tu: rozdział II: Źródła wiedzy o mitach.
• Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, dz. cyt. (mitologia rzymska) [lub:]
• W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, dz. cyt. (wierzenia Rzymian)
• A. Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1986, s. 5-82.
• Literatura Europy, dz. cyt., s. 36-43.
• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. C. Wodziński, Kraków 1993, tu: Przedmowa
• M. Grant, Mity rzymskie, dz. cyt. Tu: III (Eneasz) i VII (Cechy znamienne mitologii rzymskiej)
9. Mitologia Celtów. Kosmologia i bogowie. Legendy arturiańskie
Literatura:
• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, Warszawa 1987, s. 5-103.
• F. Schlette, Celtowie, przeł. S. Lisicka, B. Wierzbicka, Łódź 1987, s. 5-56, 124-143.
• J. Gąssowski, Mitologia Celtów, dz. cyt., s. 104-200.
• Literatura Europy, dz. cyt., s. 56-60.
• Tristan i Izolda, przekład i oprac. J. Gorecka-Kalita, Wrocław 2006.
• D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1968 (księga I: Mit Tristana).
10. Mitologia skandynawska (nordycka). „Ludzcy” bogowie…
Literatura:
• A. Załuska-Stromberg, Wstęp, w: Edda poetycka, ze staroislandzkiego przełożyła i opracowała A. Załuska-Stromberg, Wrocław 1986.
• J. Ros, Heroje Północy, Warszawa 1969. Rozdziały: Bogowie jak ludzie, Legenda Północy. Lub:
• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003
11. Mitologia słowiańska. Panteon słowiański
Literatura:
• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, Warszawa 1982, s. 5-137, 215-240 [lub:]
• A. Szyjewski, Religia Słowian, Kraków 2003.
• W. Szafrański, Religia Słowian, w: Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968.
12. Słowianie w kulturze europejskiej
Literatura:
• A. Gieysztor, Mitologia Słowian, dz. cyt., s. 241-259.
• S. Jakubowski, Bogowie Słowian, Kraków 1933.
• J. Gąssowski, Kult religijny; L. Leciejewicz, Miejsce kultury dawnych Słowian w Europie, w: Mały słownik kultury dawnych Słowian, pod
red. L. Leciejewicza, Warszawa 1990.
• J. Zielina, Wierzenia prasłowian, Warszawa 2011
13. Mitologia fińska
• Kalevala, z fińskiego przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1998 lub inne
• M. Haavio, Mitologia fińska, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1979.
• R. R. Roine, Baśnie fińskie, przeł. J. Litwiniuk
14. Mitologia ludów Syberii
• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990
• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.
• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
mieszany: w sali i zdalnie
w sali
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student zna na poziomie zaawansowanym i rozumie historyczny charakter kształtowania się procesów, wzorów, norm i idei kulturowych.
Efektywnie organizuje pracę własną i pracę zespołową oraz potrafi krytycznie ją ocenić i przemodelować.
Zna najważniejsze mitologie kultury europejskiej.
Rozpoznaje mit jako specyficzny gatunek oraz potrafi się nim posługiwać w odniesieniu do twórczości literackiej.
KA6_WK1 KA6_WG1
KA6_KKO2
Kryteria oceniania
Metody kształcenia: heureza, dyskusja.
Sposoby weryfikacji: zaliczenie ustne
aktywność na zajęciach, zaliczenie ustne.
Ocena zależy od:
- udziału (aktywności) studenta na ćwiczeniach,
- referatu (możliwość),
- pisemnej pracy na temat związków literatury i mitologii.
Literatura
Obowiązkowe:
1. K. Armstrong, Krótka historia mitu, przeł. I. Kania, Kraków 2005.
2. M. Eliade, Aspekty mitu, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 1998.
3. H. Markiewicz, Literatura a mity, „Twórczość” 1987, z. 10.
4. D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata, Poznań 1999 [tu obowiązuje znajomość 5 wybranych haseł].
5. W. Szturc, M. Dybizbański, Mitoznawstwo porównawcze, Kraków 2010
6. S. Filipowicz, Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.
B. Fakultatywne:
1. E. Mieletinski, Poetyka mitu, przeł. J. Dancygier, wstęp M. R. Mayenowa, Warszawa 1981.
2. D. de Rougemont, Miłość a świat kultury zachodniej, przeł. L. Eustachiewicz, Warszawa 1999.
3. G. van der Leeuv, Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1978 [ wybrany rozdział ].
4. J. P. Roux, Krew: mity, symbole, rzeczywistość, przeł. M. Perek, Karków 1994 [wybrany rozdział]
6. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Karków 2007.
Słowniki, encyklopedie, opracowania:
• J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii, Bogowie, demony, symbole, przeł. A. Reiche, Katowice 1998.
• P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, red. J. Łanowski, Wrocław 1990.
• V. Zamarovsky, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, Warszawa 2006.
• J. E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2006.
• S. Botheroyd, P. F. Botheroyd, Słownik mitologii celtyckiej, przeł. P. Latko, Katowice 1998.
• A. M. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993.
• D. A. Leeming, M. A. Leeming, Mity o stworzeniu świata i ludzi. Przegląd encyklopedyczny, przekł. A. Zakrzewicz, red. A. M. Kempiński,
Poznań 1999.
• M. Lurker, Leksykon bóstw i demonów, przeł. J. Prokopiuk, R. Stiller, Warszawa 1999.
• M. Lurker, Przesłanie symboli w mitach kulturach i religiach, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1994 i nast.
• A. M. di Nola, Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich
ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. Ireneusz Kania, Kraków 1997.
• A. Brückner, Mitologia słowiańska i polska, wstęp i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa 1980.
• Zarys dziejów religii, red. J. Keller, Warszawa 1968 i nast. Tu: część II: Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy
• Mały słownik religioznawczy, red. Z. Poniatowski, Warszawa 1969.
• Mały słownik kultury antycznej. Grecja. Rzym, red. L. Winniczuk, Warszawa 1962.
• Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1988.
• M. Składankowa, Bohaterowie, bogowie i demony dawnego Iranu, Warszawa 1984.
• L. P. Słupecki, Mitologia skandynawska w epoce wikingów, Kraków 2003.
• A. M. Kempiński, Ilustrowany leksykon mitologii wikingów, Poznań 2003.
• R. S. Loomis, Graal. Od celtyckiego mitu do symbolu chrześcijańskiego, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.
• T. Linkner, Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego, Gdańsk 1998.
• M. M. Kośko, Mitologia ludów Syberii, Warszawa 1990
• S. Szynkiewicz, Herosi tajgi, Warszawa 1984.
• A. Anisimow, Wierzenia ludów Północy. Wybór pism, Warszawa 1971.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: