Historia służb mundurowych 350-HS1-3HSM
Profil studiów ogólnoakademicki
Forma studiów stacjonarne
Rodzaj przedmiotu kierunkowe
Dziedzina i dyscyplina nauki nauki humanistyczne, historia
Rok studiów/semestr III/ sem. zimowy
Omówienie genezy powstania służb mundurowych na świecie, celów i metod ich organizacji. Na tym tle ich powstawanie w Polsce pod koniec istnienia I Rzeczypospolitej. Omówienie różnych koncepcji na w/w temat w okresie zaborów, próby organizacji służb mundurowych podczas powstań narodowych XIX w. oraz pod okupacją w toku I wojny światowej.
Omówienie toku powstawania kolejnych służb w odrodzonej Rzeczypospolitej w latach 1918-1922, ich organizacja, cele i metody. Omówienie kolejnych służb mundurowych: Policji Państwowej i jej atentatów, Wojska Polskiego, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej i Korpusu Ochrony Pogranicza, służb niejawnych itd. Omówienie organizacji paramilitarnych w II RP - Związku Strzeleckiego, TG "Sokół" itp. Przedstawienie działalności w/w służb podczas kampanii wrześniowej 1939 r. i ich ocena.
Funkcjonowanie Policji Polskiej w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej oraz organizacji porządkowych Polskiego Państwa Podziemnego.
Formowanie służb mundurowych w dobie PRL, szczegółowe omówienie koncepcji użycia, struktury, metod działania itd. Najważniejsze (przykładowe) akcje służb mundurowych.
Służby w dobie transformacji ustrojowej i ich obecny stan, organizacja, zadania.
Wszystkie w/w zagadnienia zostaną omówione na przykładzie: Policji Państwowej / Policji "granatowej" / Milicji Obywatelskiej / Policji; Służby Więziennej, Wojska Polskiego/"ludowego" Wojska Polskiego / Wojska Polskiego, Żandarmerii Wojskowej, Przysposobienia Wojskowego Leśnego / Straży Leśnej, Służby Celnej, Straży Granicznej i Wojskowej Straży Granicznej / Korpusu Ochrony Pogranicza / Wojsk Ochrony Pogranicza / Straży Granicznej i in. oraz umundurowanych organizacji paramilitarnych, również w kontekście analogicznych formacji w państwach ościennych na przestrzeni XX wieku
Wykład - 30 godz. Punkty ECTS: 3
Bilans nakładu pracy studenta: 69 godz., w tym (wg wskaźników ilościowych):
-udział studenta w wykładzie: 15x2 godz.= 30 godz.
-udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 6 x 1 godz.= 6 godz. (zakładamy, że student skorzysta np. z sześciu konsultacji),
- realizacja zadań projektowych: 4 x 4 godz. = 16 godz.(zakładamy, że student przygotuje np. 4 zadania projektowe)
- przygotowanie do egzaminu: 2 godz.
- egzamin: 1 godz.
Razem: 30+14+6+16+2+1=69 godz. (69:25=2,76)
Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 30konw.+6konsult.+1eg. = 37 godz., 1,5 pkt. ECTS (37:25=1,48)
Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym:
6konsult.+16projekt.=22 godz. 1 pkt. ECTS (22:25=0,88)
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
KP6_WG1, KP6_WG2, KP6_WG3, KP6_WG4, KP6_WG5, KP6_WG6, KP6_WG7, KP6_WG9, KP6_WG10, KP6_WK2, KP6_WK4, KP6_WK5, KP6_WK6;
Umiejętności:
KP6_UK3, KP6_UK5, KP6_UK6, KP6_UO1, KP6_UU1;
Kompetencje społeczne:
KP6_KK1, KP6_KK2, KP6_KK3, KP6_KK4, KP6_KO1, KP6_KO2, KP6_KO3, KP6_KR1, KP6_KR2, KP6_KR3
Kryteria oceniania
Egzamin końcowy. Nieobecność na więcej niż 50% zajęć powoduje niedopuszczenie do egzaminu
Literatura
A. Głogowski, Policja Państwowa i inne instytucje bezpieczeństwa na Wileńszczyźnie w latach 1918-1939, Kraków 2015;
R. Litwiński, Korpus Policji w II Rzeczypospolitej, Lublin 2010;
G. Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Toruń 2004;
E. Jaroszuk, Żandarmeria wojskowa w latach 1921-1939, Kraków 2009;
A. Hempel, Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji "granatowej" w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Warszawa 1990;
A. Misiuk, Policja Państwowa 1919-1939, Warszawa 1995;
M. Jabłonowski, Formacja specjalna. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939, Warszawa 2002/2003;
U polskich stali granic. W 90. rocznice utworzenia KOP, red. A. Ochał et al., Szczecin-Warszawa 2018;
W. Bocheński, Józef Bocheński (1899-1940): nadkomisarz Straży Granicznej II RP, żołnierz Niepodległości, patron Śląskiego Oddziału Straży Granicznej, Warszawa 2017;
Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 505);
R. Litwiński, O bezpieczeństwo wewnętrzne odrodzonej Rzeczypospolitej (1917-1922), Lublin 2018;
Policja Państwowa w Drugiej Rzeczypospolitej : wybrane aspekty organizacji i funkcjonowania, red. A. Tyszkiewicz, Kraków 2015;
Polacy i osoby polskiego pochodzenia w siłach zbrojnych i policji państw obcych, red. A. Judycka, Z. Judycki, Toruń 2001;
H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944-1990, Warszawa 1997;
M. Gajewski, "Granatowi żołnierze", Białystok 2019;
Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o Straży Leśnej (Dz.U. z 1946 r. nr 41, poz. 238);
T. Pasternak, Raport zwalczania szkodnictwa leśnego za rok 2011-2012, Warszawa 2012-2013;
Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz.U. 2020 poz. 384);
K. Mazur, Straż Ochrony Kolei. Wczoraj i dziś 1918-2008, Warszawa 2008;
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: