Antropologia pedagogiczna 380-RS2-1GTP
W trakcie cyklu wykładów z Antropologii Pedagogicznej zostaną podjęte zagadnienia odnoszące się do procesu wychowania, w którym to rolę szczególną odgrywają dwie osoby: dorosły i dziecko. Zajmujemy się rolą wychowawcy w procesie wychowania, sytuacjami wychowawczymi, zaganianiem „sumienia”, rozumiem „służy dziecku”, sensem „bycia człowiekiem”, doskonaleniem mistrzostwa pedagogicznego nauczycieli, całościowego wychowania człowieka jako członka społeczeństwa. podjęte zostaną próby dyskusji na temat: jak wychowywać człowieka? jaka jest kondycja człowieka w świecie ponowoczesności?
Ukazane zostaną wzory osobowe wychowawców, m.in. Sokratesa, J. Korczaka oraz obywatelskie m.in. Malali, A. Schweitzera.
Inne podjęte zaganiania to: samowychowanie, sytuacja wychowawcza, odpowiedzialność wychowawcza, kultura „skrótu myślowego”, uwrażliwianie kulturowe, uczeń- uchodźca w polskiej szkole.
Liczne odwołania do literatury pięknej, m.in. Małego Księcia, baśni, bajek filozoficznych, literatury najnowszej (wybór tzw. antropologicznie wrażliwej- seria „Wojny dorosłych- historie dzieci”) będą stanowiły uzupełnienie powyższych treści.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022: | W cyklu 2023: |
Kryteria oceniania
test
rozmowa
praca w grupach
Literatura
A. Harbatski, Antropologia pedagogiczna. Podstawy antropologii pedagogicznej, 2022
A. Harbatski, Antropologia pedagogiczna i (między)kulturowa jako samodzielna dziedzina stworzona przez Konstantego Uszyńskiego, Edukacja Międzykulturowa, 2018, nr 1. (artykuł dostępny w wolnym dostępie online, w pdf).
K. Ablewicz, Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej studium sytuacji wychowawczej, 2003 (monografia dostępna w wolnym dostępie online, w pdf).
Z. Bauman, Sztuka życia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009.
Z. Bauman, Ponowoczesność jako źródło cierpień, 2000.
Burszta W.J., Preteksty, Gdańsk 2015.
Carr N., Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg? Gliwice 2013.
Harari Y. N., 21 lekcji na XXI wiek, Wydawnictwo Literackie, 2018
F. Fukuyama, Koniec człowieka, 2004
A. Józefowicz, Dzieciństwo pozornych potrzeb, przesytu i konsumpcji, w: Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI wieku w poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych, 2020, s. 424-469.
A. Gromkowska-Melosik, Ikony i idole popkultury. Taylor Swift i Barbie jako wzory ciała i tożsamości młodzieży. w: J. Pyżalski, Wychowawcze i społeczno- kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli, 2015, s. s. 43-53.
P. Ariès, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, 1995.
M. Brzozowska-Brywczyńska, Dzieciństwo: projekt w kryzysie, „Kultura i Edukacja”, 64(3), 2020.
E. Jarosz, Partycypacja społeczna dzieci –współczesna odsłona dyskursu. Kontestacja i kontrdziałanie wobec społecznej ekskluzji dzieci, „Kultura i Edukacja”, 1, 2019.
E. Jarosz, Społeczne wykluczenie i dyskryminacja dzieci – marginalizowany obszar nierówności społecznych, „Studia Edukacyjne”, 24, 2013.
T. Szlendak, Komercjalizacja dzieciństwa. Kilka uwag krytycznych o niewygodach wychowywania dzieci w kulturze konsumpcji, Kultura i Edukacja, 2, 2005.
A.Józefowicz, Dzieciństwo pozornych potrzeb, przesytu i konsumpcji, w: Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI wieku w poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych, 2020
http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php/Kategoria:Antropologiczno-kulturowy_konstrukt_dzieciństwa
http://brpd.gov.pl/sites/default/files/konwencja_o_prawach_dziecka_-_komentarz_e-book.pdf
Sajkowska M., Szredzińska R. (red.), Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, 2022.
J. Korczak, Momenty wychowawcze, 2017
J. Korczak, Jak kochać dziecko (fragmenty)
J. Brągiel, Janusz Korczak prekursorem walki o prawa dziecka, 2017
https://repo.uni.opole.pl/info/article/UO042de0bd172b4430ac46fa82f78f2d38/
E. Jarosz, Partycypacja społeczna dzieci –współczesna odsłona dyskursu. Kontestacja i kontrdziałanie wobec społecznej ekskluzji dzieci, „Kultura i Edukacja”, nr.1, 2019.
B. Smolińska-Theiss, Korczakowska spuścizna – między znakiem Holokaustu a prawami dziecka, „Pedagogika Społeczna Nova” (2021), nr.1.
„Po polsku mam na imię Hania” https://www.youtube.com/watch?v=JY-NQLaGyAk
Opowieści o migracjach: https://www.youtube.com/watch?v=Ckrd0BjyOXA&t=1s
P. Grzybowski, Szkoła różnorodna kulturowo w Polsce. Doświadczenia bydgoskich nauczycieli w pierwszym okresie wojny w Ukrainie, „Edukacja Międzykulturowa”, nr 2, 2023.
U. Markowska- Manista, Specyfika pracy z uczniami z doświadczeniem wymuszonej migracji – wsparcie w zakresie potrzeb emocjonalnych (poradnik)
A. Twardzik, Uwrażliwianie kulturowe dzieci w praktyce edukacyjnej, Edukacja Międzykulturowa, 2016, nr 5
J. Nikitorowicz, Kreowanie tożsamości dziecka, GWP, Gdańsk 2005.
K. Wawer, Lekcje (polskiego) z wielokulturowości. Praca z serią Wojny dorosłych – historie dzieci w szkole podstawowej na wybranych przykładach, Polonistyka 2021
Alicja Anna Ungeheuer-Gołąb, Jaki naprawdę chciałby być człowiek…? – o wartościach utworu Asiunia autorstwa Joanny Papuzińskiej
A.Twardzik, Uwrażliwianie kulturowe dzieci w praktyce edukacyjnej, Edukacja Międzykulturowa, 2016, nr
J. Nikitorowicz, Edukacja regionalna i międzykulturowa, Warszawa, 2009, s.179.
A. Józefowicz, Dzieciństwo naznaczone wojną (s. 358-424), w: Tejże, Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dziecięcej XXI wieku. W poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych, 2020.
A.ózefowicz, Czego można nauczyć się z literatury dla dzieci, prezentującej dzieciństwo naznaczone
doświadczaniem uchodźstwa? „KWARTALNIK PEDAGOGICZNY” 2019 NR 1.
U. Ostrowska, Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku. Problemy i wyzwania, 2021.
U. Ostrowska, Człowieczeństwo jako problem i wyzwanie edukacyjne, 2021.
R. Ingarden, O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, w: Książeczka o człowieku, Kraków 1973.
N. Rapport, Natura ludzka: założenie i nadzieja antropologii, „Teksty Drugie” 2018
J. Korczak, Momenty wychowawcze, W-wa2017.
A. dr Saint- Exupery, Mały Książę, 1. Wyd. 1943.
Albert Schweitzer https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/3102333,albert-schweitzer-teolog-ktory-zalozyl-w-afryce-szpital
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: