Fizyka atomu i cząsteczki 390-FS2-2FAC
Profil studiów: ogólnoakademicki.
Forma studiów: stacjonarne.
Moduł: fizyka teoretyczna, przedmiot obowiązkowy.
Dziedzina i dyscyplina nauki: nauki fizyczne, fizyka.
Rok studiów, semestr: 2 rok, 3 semestr, studia II stopnia.
Wymagania wstępne: elementy elektrodynamiki klasycznej, mechanika kwantowa, fizyka statystyczna.
Metody dydaktyczne: wykład, rozwiązywanie zadań, zadania domowe, dyskusje, konsultacje, samodzielne studiowanie.
Punkty ECTS: 8.
Bilans nakładu pracy studenta: wykład (30 godzin), konwersatorium (45 godzin), przygotowanie do zajęć (112.5 godziny), udział w konsultacjach przedmiotowych (3 godziny), przygotowanie do egzaminu końcowego i udział w egzaminie (10+3 godziny).
Wskaźniki ilościowe: wykład (1.2 punktów ECTS), konwersatorium (1.8 punktów ECTS), przygotowanie do zajęć (4.5 punktów ECTS), udział w konsultacjach przedmiotowych (0.12 punktów ECTS), przygotowanie do egzaminu końcowego i udział w egzaminie (0.52 punkty ECTS).
Zagadnienia rozpatrywane na wykładzie:
- Atom jednoelektronowy bez uwzględnienia spinu --- struktura prosta
- Oddziaływanie atomu jednoelektronowego z promieniowaniem
- Współczynniki Einsteina
- Relacje Einsteina
- Prawdopodobieństwa przejścia
- Przybliżenie elektryczne dipolowe
- Reguły wyboru dla l i m
- Wybrane zagadnienia spektoskopii
- Linie widmowe
- Przyczyny poszerzenia linii widmowych
- Lasery
- Atom jednoelektronowy ze spinem --- struktura subtelna
- Fakty wskazujące na istnienie wewnętrznych
stopni swobody elektronu --- dubletowa
struktura widma, anomalne zjawisko Zeemana, doświadczenie Sterna i
Gerlacha - Spin i równanie Pauliego
- Oddziaływanie spin-orbita i struktura subtelna
- Inne poprawki relatywistyczne tego samego rzędu
- Przesunięcie Lamba
- Atom dwuelektronowy
- Poprawki relatywistyczne do nierelatywistycznego
hamiltonianu - Oddziaływanie elektrostatyczne i zwyrodnienie wymienne
- Własności równania Schrodingera i funkcji falowej dla
układu składającego się z jednakowych cząstek - Symetryczne i antysymetryczne funkcje falowe
- Funkcje spinowe układu dwóch elektronów
- Stan podstawowy atomu o dwóch elektronach
- Stany wzbudzone atomu dwuelektronowego
- Para i ortho-hel
- Efekt Augera
- Atomy wieloelektronowe
- Spinory układu wielu elektronów
- Przybliżenie jednoelektronowe -
przybliżenie Hartree i Hartree-Focka,
funkcje falowe atomu helu w przybliżeniu Hartree-Focka,
niezależne od czasu równania Hartree-Focka,
zależne od czasu równania Hartree-Focka - Przybliżenie centralnego pola
- Konfiguracje elektronowe atomów
- Uzasadnienie reguł Hunda
- Termy atomowe
- Struktura subtelna termów -
przybliżenie sprzężenia LS,
reguły wyboru w sprzężeniu LS,
przybliżenie sprzężenia j-j - Metoda statystyczna Thomasa-Fermiego
- Uogólnienia metody statystycznej - metody funkcjonału
gęstości - Oddziaływanie za stałymi polami zewnętrznymi
- Zjawisko Zeemana w sprzężeniu LS - słabe pola
- Zjawisko Zeemana w sprzężeniu LS - silne pola -
zjawisko Paschena-Backa - Kwadratowe zjawisko Starka
- Liniowe zjawisko Starka
- Struktura nadsubtelna
- Wyjście poza przybliżenie, w którym jądro atomowe
- Magnetyczne oddziaływanie dipolowe
- Atom wodoru
- Zjawisko Zeemana struktury nadsubtelnej
- Przesunięcia izotopowe
- Normalny efekt masy
- Specyficzny efekt masy
- Efekt pola
- Efekt objętościowy
- Elementy teorii cząsteczek i wiązań chemicznych
- Rozdzielenie ruchu jąder i elektronów w cząsteczkach -
przybliżenie adiabatyczne,
przybliżenie Borna-Oppenhaimera - Cząsteczka dwuatomowa --- ruchy jąder
- Teoria orbitali molekularnych --- jon H2+
- Teoria wiązań walencyjnych --- H2
- Oddziaływanie van der Waalsa
traktowane jest tylko jako punktowy ładunek elektryczny
Zagadnienia rozpatrywane na konwersatorium:
Na konwersatorium rozwiązywane są zadania odpowiadające tematom realizowanym na wykładzie.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Wymagania (lista przedmiotów)
Założenia (lista przedmiotów)
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
- Ma poszerzoną wiedzę z zakresu wybranych działów fizyki teoretycznej, z na i rozumie podstawowe koncepcje teoretyczne
oraz modele matematyczne wybranych układów i zjawisk.
Kod: K_W10
Umie zinterpretować wyniki eksperymentów w oparciu o wiedzę teoretyczną.
Kod: K_U05
Umie ze zrozumieniem stosować metody fizyki teoretycznej do ilościowej i jakościowej analizy wybranych układów i zjawisk fizycznych.
Kod: K_U10
Umie ze zrozumieniem i krytycznie korzystać z fachowej literatury i
zasobów Internetu - w tym źródeł w języku angielskim w odniesieniu do
studiowanych problemów fizyki.
Kod: K_U11
Kryteria oceniania
Wykład
Studenci uczestniczą w wykładzie. Są stymulowani do zadawania pytań i dyskusji.
Konwersatorium
Studenci rozwiązują zadania, których treść jest skorelowana z treścią wykładu. Prowadzący zwraca szczególną uwagę na rozumienie używanych pojęć, klarowność prezentowanego rozwiązania, stymuluje grupę do zadawania pytań i dyskusji. Prowadzący stara się wytworzyć w grupie ćwiczeniowej poczucie odpowiedzialności za zespół i zachęca do pracy zespołowej. Na koniec zajęć podawane są zadania do samodzielnego rozwiązania w domu.
Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie oceny, która uwzględnia:
- Umiejętność rozwiązywania zadań z określonych działów fizyki atomu i cząsteczki
- Umiejętność prezentacji rozwiązań.
- Umiejętność dyskusji na tematy związane z przedmiotem.
- Umiejętność korzystania z zasobów literatury i Internetu.
- Zdolność do współpracy w grupie.
- Kreatywność w podejściu do rozwiązywanych problemów.
W trakcie zajęć konwersatoryjnych studenci są zobowiązani do napisania
dwóch kolokwiów, które weryfikują uzyskaną wiedzę. Ponadto studenci oceniani są za prace domowe oraz w sposób ciągły podczas zajęć.
Po zakończeniu kształcenia z przedmiotu elementy mechaniki kwantowej odbywa się egzamin pisemny i ustny, który weryfikuje uzyskaną wiedzę.
Ocena końcowa wyrażona liczbą przewidzianą w regulaminie studiów, która uwzględnia ocenę wiedzy, umiejętności i kompetencji studenta.
Literatura
- ,,Struktura atomu'' --- G. K. Woodgate
- ,,Wstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciała stałego'' -
J. Ginter - ,,Mechanika kwantowa'' - A. S. Dawydow
- ,,Chemia kwantowa'' - W. Kołos
- ,,Idee chemii kwantowej'' - L. Piela
- ,,Mechanika falowa'' - I. Białynicki-Birula, M. Cieplak,
J. Kamiński - ,,Spektroskopia laserowa'' - Wolfgang Demtroder
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: