Nowa humanistyka: posthumanizm, transhumanizm, humanistyka afirmatywna 430-KS1-3KON16
W ramach konwersatorium będziemy dyskutowali nad przyczynami kryzysu kultury w wieku XX i XXI, jak i nad pomysłami przezwyciężenia impasu twórczego naukowców i artystów w obszarze kultur Zachodu. Przyjrzymy się nurtom myślowym na Zachodzie w ramach antyhumanizmu, posthumanizmu, transhumanizmu, postsekularyzmu i nowego materializmu. Owe tendencje myślowe w nauce wspólnie mogą być nazwane właśnie „nową humanistyką”.
W celu zapoznania się z czynnikami współtworzącymi nową humanistykę będziemy dyskutowali o twórczości literackiej i filmowej fantastyki naukowej, fantasy i postapokaliptyki i katastrofizmu. W dyskusji sięgniemy również do zjawiska przenikania ekologii, ekonomii, technologii i psychologii do dyskursów prowadzonych w obrębie myśli humanistycznej.
W cyklu 2022:
W celu przybliżenia przyczyn zmian w ramach „tradycyjnie” pojmowanej humanistyki podejmiemy próby analizy między innymi Frankensteina albo Nowego Prometeusza M.Shelley i filmowej adaptacji Igrzysk Śmierci, jak i filmu Nie patrz w górę Adama McKay. |
Tryb prowadzenia przedmiotu
w sali
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Absolwent zapozna się z :
KA6_WG1 miejscem i znaczeniem nauk o kulturze i religii w relacji
do nauk humanistycznych oraz społecznych, ich specyfiką przedmiotową i metodologiczną
KA6_WK2 głównymi kierunkami i tendencjami przeobrażeń we współczesnej kulturze
Absolwent potrafi:
KA6_UW3 formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia, opracowywać
i prezentować wyniki pracy
KA6_UW5 stworzyć i zaprezentować proste opracowania krytyczne oraz wytwory własnej pracy (artystycznej, naukowej)
z zastosowaniem właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT)
KA6_UU1 samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze
na poziomie podstawowym
Absolwent jest gotów do:
KA6_KO1 przyjmowania nowych idei i poglądów w celu inicjowania działań na rzecz interesu publicznego
KA6_KK1 wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy
i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się i rozwoju zawodowego
Kryteria oceniania
dyskusja, prezentacja i autoprezentacja, argumentacja; praca z materiałami wizualnymi, korzystanie z dwutorowych metod przekazu zgodnie z wytycznymi stosowanymi w projektowaniu uniwersalnym.
Literatura
Nietzsche, Fryderyk, Poza dobrem i złem, tu: Przedmowa, r. II (35, 38), r. III (49, 62).
http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_pdz.pdf
• Nietzsche, Fryderyk, Ecce homo, tu: Przedmowa
http://nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_eh.pdf
• Ralph Konsermann, Krytyka kultury, Warszawa 2013, tu: Doświadczenie Zachodu, Źródło cierpień i resentyment, Moralność krytyki kultury.
• Kuhn, Thomas, Struktura rewolucji naukowej, tu: r. 6 Anomalie a pojawienie się odkryć naukowych, r. 8 Odpowiedź na kryzys.
• Arendt, Hanna, Kondycja ludzka, tu: r. VI Vita activa i epoka nowożytna
• Goody, Jack, Kradzież historii, tu:r. 9 Przywłaszczenie wartości: humanizm, demokracja, indywidualizm
• Heidegger, Martin, List o „humanizmie”, w: tenże, Znaki drogi, Warszawa 1995. ew. w: tenże, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977.
• Sloterdijk, P., Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie, przeł. Arkadiusz Żychliński, „Przegląd Kulturoznawczy”, 2008, nr 1(4).
• Derrida, Jacques, Kres człowieka, w: tenże, Pismo filozofii, Kraków 1992
• Foucault, M. Słowa i rzeczy, fragmenty
• Deleuze, G., O śmierci człowieka i nadczłowieku, w: tenże, Foucault Wrocław 2004.
• Olsen, Bjornar, Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod. red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 561-592
• Latour, Bruno, Przedmioty także posiadają sprawczość, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, pod.red. E. Domańskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 525-650.
• Domańska, Ewa, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3/2008 [pdf]
• Barański Janusz, Świat rzeczy. Zarys antropologiczny, tu: r.3 Mowa rzeczy, ew. r. 6 Konsumpcja rzeczy
• Kowalski, Andrzej P., Kulturoznawcza genealogia kategorii materialności rzeczy [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, s. 15-26.
• U. Eco- Embriony, których nie ma w raju, w: tenże, Wymyślanie wrogów i inne teksty okolicznościowe, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012.
• Levis-Strauss, Dawca nasienia, wypożeczenie macicy i filiacja społeczna. Sztuczna prokreacja, w: tenże, s. 51-62.
• M. Zaremba-Blelawski, Higieniści. Z dziejów eugeniki, Wołowiec 2011, tu:r, IV, 15.
• Mumford, Levis, Mit maszyny, t. 1, Wydawnictwo Naukowe, PWN, s. 116-149
• Wojciechowski, Piotr, Jak człowiek stworzył człowieka. Geneza zjawiska sztucznych ludzi w kulturze, „Kultura popularna” 2013, nr 2 (36).
• Deklaracja transhumanistyczna: http://www.transhumanism.org/index.php/WTA/languages/C50/
• E. Bendyk, Człowiek-Tytan, „Krytyka Polityczna” 1 lato (15) 2008, s. 139-147. Dostępny również: http://www.krytykapolityczna.pl/Nr-15-2008-nieludzka-polityka/Czlowiek-tytan/menu-id-27.html (12.04.14).
• M. Moore, List do Matki Natury, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4003 (02.03.2014).
• Agamben, Giorgio, Otwarte, (frag.), w: „Krytyka Polityczna”1, lato 2008, s 124-138.
• Oramus, Dominika, Cyborgi i Symulakry – od Philipoa K. Dicka i Williama Gibsona do Donny Haraway i Jeana Baudrilliarda, „Literaria Copernicana”, 2011, nr 2(8)
• Donna Haraway, Manifest cyborga
• Liszewski, Dariusz, Ekologiczna wizja świata, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 2015, tom XI, s. 33-48. https://www.researchgate.net/publication/280553261_Ekologiczne_postrzeganie_swiata
• Domańska, Ewa, Humanistyka ekologiczna, w: „Teskty Drugie” 2013, nr 1/2 s.13-32.
• Wolfe, Cary, Co to jest posthumanizm? w: „Teksty Drugie”, ½ 2013
• Gajewska, Grażyna, Arcy nie-ludzkie. Przez science-fiction do antropologii cyborgów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, tu: Era cyborgów, Posthumanistyka, Antropologia cyborgów, s. 36-68.
• Bakke, Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2010, tu: s. 32-57.
• G. Bhöme, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego
• Delpech, Thérèse, Powrót barbarzyństwa w XXI wieku, tu: r Rok 1905, 109-145. Trzy tezy o przyszłości, s. 159-175.
Filmy:
Namibia. Pierwsze ludobójstwo XX wieku
Igrzyska śmierci cz. I-III.
Robin, Marie-Monoque, Świat według Monsanto. Od dioksyn do GMO,
Mechaniczna pomarańcza,
trylogii Matrix
Nie patrz w górę reż. Adama Mackey
serial "Łakomczuch"
Uwagi
W cyklu 2022:
W porozumieniu z prowadzącą możliwe jest wprowadzenie "zasady elastyczności" dla osób ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: