Wstęp do muzealnictwa 470-HS1-3TWDM
Studenci podczas kursu nabędą umiejętności sporządzania podstawowej dokumentacji muzealnej oraz poznają akty prawne regulujące funkcjonowanie tych instytucji w Polsce. Ćwiczenia posłużą studentom do zdobycia podstawowych umiejętności związanych z organizacją i przygotowaniem wystaw muzealnych oraz gromadzeniem, zabezpieczaniem, opracowywaniem i promowaniem zbiorów muzealnych.
Materiał i tematyka zajęć została podzielona na IV części:
Pierwsza część zajęć będzie miała na celu uporządkowanie podstawowej wiedzy studenta w zakresie rozwoju muzeologii i muzealnictwa historycznego. Omówione przy tym zostaną pierwotne formy protomuzealne i przesłanki ideowe muzealnictwa w starożytności i średniowieczu, a w dalszej kolejności omawiane będą zagadnienia poświęcone zmianom rozwojowi muzealnictwa w od czasów nowożytnych po czasy współczesne.
Tematy poruszane w tej części kursu:
-Muzeum - pojęcie, definicje
-Pierwotne formy protomuzealne w starożytności i średniowieczu
-Rozwój kolekcjonerstwa i gabinetów osobliwości
-Dzieje muzealnictwa od XV do XX w.
-Idea nowoczesnego muzeum w XXI w.
Część druga przybliży studentom klasyfikację typologiczną europejskich muzeów z uwzględnieniem specyficznej problematyki i specjalizacji określonych instytucji. W części tej omówione zostaną kwestie prawno-formalne związane z podmiotem prowadzącym ww. instytucji.
Tematy poruszane w tej części kursu:
-Klasyfikacja muzeów przez wzgląd na historię budowli w jakiej się znajduje
- Kryterium formalno-prawne instytucji muzealnej
-Podmioty prowadzące muzea
-Czym jest semofior, muzealium, zabytek, kolekcja muzealna
-Rozróżnienie muzeów przez wzgląd na typ prezentowanej kolekcji
Część trzecia dotyczyć będzie kwestii praktycznych wynikających z funkcjonowania muzeum według definicji prawnej tej instytucji kultury.
Tematy poruszane w tej części kursu:
-Gromadzenie i trwała ochrona zabytków
-Obowiązek muzeów do informowania o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów
-Upowszechnianie przez muzea podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej
-Kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej (funkcje edukacji muzealnej) oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów (zbiory online)
Czwarta część zajęć poświęcona będzie działalności poszczególnych działów w strukturze organizacyjnej muzeów. Studenci podczas zajęć będą mieli możliwość sprawdzenia swoich umiejętności podczas wykonywania zadań z zakresu opracowywania i promowania dóbr kultury.
Tematy poruszane w tej części kursu:
-Przygotowywanie wystaw muzealnych (dokumentacja, plany, scenariusze)
-Opracowywanie muzealiów (wpisy do ksiąg inwentarzowych, tworzenie kart ewidencyjnych)
-Planowanie działalności promocyjnej muzeum (przygotowywanie wpisów i tekstów popularnonaukowych)
-Tworzenie koncepcji zajęć edukacyjnych
-Dokumentacja i kwestie administracyjne muzeum
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student opanowuje elementarną terminologię używaną w muzealnictwie, poznaje dzieje muzealnictwa, od wczesnych form protomuzealnych po ich późną zinstytucjonalizowaną formę, uzyskuje pogłębioną wiedzę na temat typologii muzeów wraz z ich specyfiką i problematyką, poznaje strukturę organizacyjną oraz sytuację prawno-społeczną muzeów.
Kryteria oceniania
Metody kształcenia: wykład z prezentacją, dyskusja nad zagadnieniami, praca w grupie, wizyty studyjne w lokalnych muzeach w celu poznania praktycznej strony ich funkcjonowania
Kryteria oceniania: czynny udział w zajęciach oraz przygotowanie indywidualnego projektu zaliczeniowego (stworzenie scenariusza i dokumentacji wystawy na wybrany przez siebie temat) - oceniana jest wiedza i umiejętność zastosowania omawianych na zajęciach zagadnień w indywidualnym projekcie.
Literatura
Podstawy prawne:
1. Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U. 1997 nr 5 poz. 24 ze zm.).
2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 ze zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 30 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresu, form i sposobu ewidencjonowania zabytków w muzeach (Dz.U. 2004 nr 202 poz. 2073).
4. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 maja 2008 r. w sprawie warunków, sposobu i trybu przenoszenia muzealiów (Dz.U. 2008 nr 91 poz. 569).
5. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 września 2014 r. w sprawie zabezpieczenia zbiorów muzeum przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem grożącym ich zniszczeniem lub utratą (Dz.U. 2014 poz. 1240).
6. Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2018 poz. 1609).
7. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2019 poz. 1721).
Opracowania:
1. Barańska K., Muzeum w sieci znaczeń. Zarządzanie z perspektywy nauk humanistycznych, Kraków 2013.
2. Bernaciak K., Mikroklimat muzealny, jako istotny czynnik wpływający na stan zachowania zabytków archeologicznych-zarys problematyki i rekomendacje, „Głogowskie Zeszyty Naukowe”, t. 9, Głogów 2018.
3. Borusiewicz M., Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, Kraków 2012.
4. Borusiewicz M., Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, „Muzeologia” t. 4, Kraków 2012.
5. Edukacja w muzeum rzeczywistym i wirtualnym, red. D. Folga-Januszewska; E. Grygiel, „Muzeologia” t. 7, Kraków 2013.
6. Ekonomia muzeum. Materiały polsko-brytyjskiej konferencji naukowej, red. D. Folga-Januszewska; B. Gutowski, „Muzeologia” t. 1, Kraków 2011.
8. Folga-Januszewska D., Emocjoneum. Muzeum jako instytucja emocji, „Muzeologia", t. 24, Warszawa 2022.
9. Folga-Januszewska D., Muzeum. Fenomeny i problemy, „Muzeologia” t. 10, Kraków 2015.
10. Folga-Januszewska D., Muzeum: definicja i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, "Muzealnictwo" 49, 2008, s. s. 200-203.
11. I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Niezabitowski, M. Wysocki i in. Warszawa 2015.
12. Konserwacja zapobiegawcza w muzeach, red. D. Folga-Januszewska, Warszawa 2007.
13. Lübbe H., Muzealizacja. O powiązaniu naszej teraźniejszości z przeszłością, (w:) Estetyka w świecie, red. M. Gołaszewska, t. III, Kraków 1991.
14. Malinowski K., Dzieło sztuki w muzeum i kolekcji, w: Wstęp do historii sztuki, t. I: Przedmiot - metodologia - zawód, Warszawa: PWN 1973.
15. Matassa F, Organizacja wystaw. Podręcznik dla muzeów, bibliotek i archiwów, „Muzeologia” t. 11, Kraków 2015.
16. Matassa F., Zarządzanie zbiorami muzeum. Podręcznik, „Muzeologia” t. 2, Kraków 2012.
17. Muzea polskie, red. D. Folga-Januszewska, Olszanica 2012.
18. Muzeum Etyczne. Księga dedykowana profesorowi Stanisławowi Waltosiowi w 85. rocznicę urodzin, red.
19. D. Folga-Januszewska, „Muzeologia” t. 15, Kraków 2017.
20. Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych, red. P. Kowal, K. Wolska-Pabian, „Muzeologia” t. 16, Kraków 2018.
21. Oakley V. L., Jain K. K., Essentials in the Care and Conservation of Historical Ceramic Objects, Archetype Publications, London 2002.
22. O opiece nad kolekcją, red. M. Bogdańska-Krzyżanek, J. Egit-Pużyńska, Warszawa 2008. (materiały z projektu To nie jest wystawa).
23. Pomian K., Muzeum. Historia światowa. Od skarbca do muzeum, t. 1, Warszawa 2023.
24. Pomian K., Muzeum. Historia światowa. Zakotwiczanie w Europie 1789-1850, t. 2, Warszawa 2023.
25. Pomian K., Przeszłość jako przedmiot wiedzy, Warszawa 1992.
26. Pomian K., Zbieracze i osobliwości. Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek, Warszawa 2012,
27. Pomian K., Zbieracze i osobliwości: Paryż – Wenecja XVI–XVIII wiek, Warszawa 1996.
28. Praktyczne rekomendacje i dobre praktyki w zakresie ochrony zbiorów w instytucjach kultury, red. E. Krzyczkowska-Roman, A. Cyrulik, M. Stawińska, Warszawa 2021. (Publikacja towarzysząca projektowi „zbiory na kółkach w ramach Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN)
29. Słownik encyklopedyczny muzeologii, red. A. Desvallées; F. Mairesse, red. wydania polskiego: D. Folga-Januszewska, tł. K. Bartkiewicz; D. Folgą-Januszewską, „Muzeologia” t. 22, Warszawa 2020.
30. Trwały papier!, red. B. Drewniewska-Idziak, Warszawa 2001 (Notes Konserwatorski t. 5).
31. Waltoś S., Kodeks etyki ICOM dla muzeów, Warszawa – Kraków 2009.
32. Żygulski Z., Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Warszawa 1982.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: