Socjologia wsi i miasta 480-SS1-3SWM1
Przedmiot dotyczy procesów rozwoju wsi i miast oraz konstruowania przestrzeni urbanistycznej, z koncentracją na ich społeczno-kulturowych aspektach. Dotyczy to zwłaszcza urbanizacji, semiurbanizacji, suburbanizacji, eksurbanizacji, znanej jako „rozlewanie się miast” (ang. urban sprawl), a także kontrurbanizacji. W kontekście tych procesów sprawa dotyczy m.in. wykształcenia się miast przemysłowych w czasach modernizacji i intensywnej industrializacji, a w dalszej kolejności postprzemysłowych. Interesować nas będą koncepcje oraz zjawiska dotyczące kształtowania się miast w kontekście codziennego funkcjonowania człowieka oraz konieczności pogodzenia pracy zawodowej i/lub nauki z życiem prywatnym/rodzinnym, konsumpcją, rozrywką itd. Mowa będzie o nowym urbanizmie jako odpowiedzi na współczesne wyzwania cywilizacyjne, zabiegach na rzecz rewitalizacji i zwiększania atrakcyjności jednostek urbanistycznych dzięki ich wielofunkcyjności, czego przykładem są próby wprowadzania w życie projektu tzw. miasta 15-minutowego. Wobec niepokojących efektów wieloletniego niszczenia środowiska naturalnego, nie bez znaczenia są zarówno odgórne, systemowe, jak i oddolne, obywatelskie działania na rzecz wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju w procesach kształtowania ładu przestrzennego, jak choćby w postaci, odpowiednio, zielonych pierścieni miast czy miejskich inicjatyw ogrodniczych.
Profil studiów Ogólnoakademicki
Forma studiów Stacjonarne
Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy, Moduł_5 Makrostruktury
Poziom kształcenia Studia pierwszego stopnia
Dziedzina i dyscyplina nauki Nauki socjologiczne, socjologia
Rok studiów/semestr Rok III, semestr V
Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć: 60, obejmuje 30 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń
Metody dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia, dyskusja, praca z tekstem, rozwiązywanie zadań samodzielnie lub w grupie,
Punkty ECTS: 4
Bilans nakładu pracy studenta
104 godziny, obejmuje:
Udział w wykładach: 30
Udział w ćwiczeniach: 30
Udział w konsultacjach, zaliczeniu i egzaminie: 10
Przygotowanie do zajęć i zaliczeń: 34
Wskaźniki ilościowe (liczba godzin i odpowiadająca im liczba punktów ECTS
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 70 godzin, odpowiada 2,7 ECTS
o charakterze praktycznym 34 godziny, odpowiada 1,3 ECTS
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W1. Posiada wiedzę na temat zbiorowości ulokowanych w przestrzeni miejskiej i wiejskiej, na temat ich struktury, dynamiki, kultury, jak również najważniejszych procesów zachodzących w przestrzeni miejskiej i wiejskiej, KP6_WG1, KP6_WK1, KP6_WG5
W2. Posiada wiedzę na temat sposobów funkcjonowania miast i wsi, na temat społecznych procesów wytwarzania przestrzeni miejskiej i wiejskiej, KP6_WG6, KP6_WG13
W3. Posiada wiedzę na temat głównych orientacji teoretycznych w socjologii wsi i miasta, ich przedstawicieli i dorobku. Zna terminologię związaną z przemianami miast i wsi, procesami urbanizacji, ruralizacji, metropolizacji, rewitalizacji, KP6_WG1, KP6_WG6, KP6_WG13
U1. Potrafi dokonywać obserwacji, opisu i interpretacji zjawisk i procesów społecznych zachodzących w miastach i wsiach, KP6_UW1, KP6_UW2, KP6_UK1, KP6_UK2
U2. Potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę do opisu i analizy konkretnych zjawisk i procesów w miastach i wsiach (między innymi takich jak: problemy społeczne, patologie społeczne, konflikty, przestrzeń publiczna, prywatna), jak również ustalenia przyczyn i uwarunkowań ich przebiegu, KP6_UW1, KP6_UW2, KP6_UK1, KP6_UK2, KP6_UO2
K1. Jest otwarty na różnorodność perspektyw badawczych w zakresie rozwoju miast i wsi, KP6_KO3, KP6_KR4
K2. Jest świadom odpowiedzialności za podtrzymanie dziedzictwa historyczno-kulturowego miast i wsi, wrażliwy na społeczny i kulturowy kontekst zarządzania rozwojem miasta, na jego tkankę urbanistyczno-społeczną i kulturową, KP6_KO3, KP6_KR4
Kryteria oceniania
Wykład
Studenci zdają egzamin pisemny w formie trzyetapowej, z podziałem materiału na trzy bloki tematyczne. Zaliczenie poszczególnych etapów (system zerojedynkowy) przekłada się na uzyskaną ocenę w sposób następujący:
zal. jednego etapu - 3
zal. dwóch etapów - 4
zal. trzech etapów - 5
Ćwiczenia:
Ćwiczenia: zaliczenie na ocenę - zaliczenie pisemne w formie kolokwium oraz dodatkowe punkty za referaty i aktywny udział w zajęciach
Literatura
Literatura podstawowa z socjologii miasta
1. Bohdan Jałowiecki, Marek Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo. Scholar, 2002.
2. Andrzej Majer, Socjologia i przestrzeń miejska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
3. Andrzej Majer, Odrodzenie miast, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Łódź – Warszawa 2014.
4. Marta Smagacz-Poziemska, Czy miasto jest niepotrzebne? Scholar Warszawa 2015.
5. Dymnicka Małgorzata, 2013, Przestrzeń publiczna a przemiany miasta, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
6. Starosta Paweł, 2018, Społeczny potencjał odrodzenia miast poprzemysłowych, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
7. Szczepański Marek S., 1984, Z historii socjologii miasta i procesów urbanizacji. Ekologia klasyczna i konwencjonalne teorie urbanizacji, W: J. Wódz (red.), "Problemy socjologii miasta", Katowice: Uniwersytet Śląski, w: 9-40.
8. Biernacka Maja, 2018, Miasta Iberii wobec kwestii żydowskiej. O segregacji wyznaniowej w wiekach średnich na przykładzie miasta Tudela, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica", t. 19, nr 3, s. 273–289.
9. Biernacka Maja, 2017, Symboliczna metamorfoza. Dzielnice żydowskie w miastach dzisiejszej Iberii, „Journal of Urban Ethnology", t. 15, s.185–199.
10. Maciej Nowak (red. nauk.), 2022, Prawo do miasta a wyzwania polityki miejskiej w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
11. Cieszewska Agata, 2019, Green belts Zielone pierścienie wielkich miast, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
II. Literatura dodatkowa z socjologii miasta
1. Susan S. Fainstein, Scott Campbell (red.), Readings in Urban Theory, 3rd Edition, 2011, Wiley-Blackwell
2. Bohdan Jałowiecki, Andrzej Majer, Marek S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
3. Bohdan Jałowiecki, Globalny świat metropolii, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2007.
4. Andrzej Majer, Paweł Starosta, Wokół socjologii przestrzeni, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004.
5. Andrzej Sadowski, Procesy ruralizacji. Ludność wiejska w mieście, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Kraków 1994.
6. Ulf Hannerz, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu jagiellońskiego, Kraków 2006.
7. Mike Davis, Planeta slamsów, Książka i Prasa, Warszawa 2009.
8. David Harvey, Bunt miast, Fundacja Nowej Kultury, Warszawa 2012.
III. Literatura podstawowa z socjologii wsi
1. Izabella Bukraba-Rylska, Socjologia wsi polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
2. Krzysztof Gorlach, Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
3. Jan Turowski, Socjologia wsi i rolnictwa, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1995.
IV. Literatura dodatkowa z socjologii wsi
1. K. Gorlach, A. Pyrć, (red.), Węzłowe kwestie społeczne polskiej wsi u progu XXI wieku, Kraków 2000.
2. Maria Wieruszewska, Wieś. W poszukiwaniu całości społeczno-kulturowej, Warszawa 1991. K. Gorlach, A. Pyrć, (red.), Węzłowe kwestie społeczne polskiej wsi u progu XXI wieku, Kraków 2000.
3. Maria Wieruszewska, Wieś. W poszukiwaniu całości społeczno-kulturowej, Warszawa 1991.
4. Jerzy Wilkin (red.), Polska wieś 2006. Raport o stanie wsi, FDPA, Warszawa 2006.
5. Andrzej Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, IRWiR PAN, Warszawa 2005.
6. Józef Styk, Chłopi i wieś polska w perspektywie socjologicznej i historycznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
7. Irena Machaj, Józef Styk, Stare i nowe struktury społeczne. Wieś, T II, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995.
8. Lucjan Kocik, Trauma i eurosceptycyzm polskiej wsi, Universitas, Kraków 2001.
9. Andrzej Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, IRWiR PAN, Warszawa 2005.
|
W cyklu 2023:
Literatura podstawowa z socjologii miasta |
W cyklu 2024:
Literatura podstawowa z socjologii miasta |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: