Seminarium licencjackie 520-KS1-3SEML2

W zakresie wiedzy student/ka:
W1. Zna specyfikę i zadania metod badawczych children studies i rozumie miejsce dyscypliny w dyskursie badań kulturowych oraz jej praktyczne zastosowanie we własnej działalności badawczej (KP6_WG1, KP6_WG2, KP6_WG3);
W2. Zna podstawowe pojęcia z zakresu kulturowych badań nad dzieckiem i jego kulturotwórczej roli oraz etyki pracy z dziećmi (KP6_WG1, KP6_WK4);
W3. Zna i rozumie metody analizy, interpretacji i wartościowania tekstów kultury o dziecku (KP6_WK2);
W4. Ma świadomość kompleksowości oraz wielowymiarowości badań nad dzieckiem, zmienno-ści języków, kodów i konwencji w procesie definiowania dziecka i jego miejsca w kultu-rze(KP6_WK3);
W zakresie umiejętności student/ka:
U1. Potrafi wyszukiwać i gromadzić informacje, wykorzystując różne źródła (drukowane i elektro-niczne), prowadzić kwerendy, analizować, oceniać i selekcjonować zdobyty materiał (KP6_UW1);
U2. Potrafi analizować i kontekstowo interpretować tekst kulturowy z uwzględnieniem różnych aspektów, biorąc pod uwagę nowoczesne badania nad dzieckiem oraz różne dyscypliny nauk humani-stycznych (KP6_UW2);
U3. Poprawnie stosuje poznaną terminologię i pojęcia; Potrafi formułować krytyczne sądy na podstawie samodzielnie zebranych i zanalizowanych źródeł informacji; formułuje i testuje hipote-zy związane z problemami badawczymi (KP6_UW3);
U4. Pod kierunkiem opiekuna naukowego potrafi sformułować syntetyczną wypowiedź pisemną i ustną z wykorzystaniem własnych poglądów i poglądów innych autorów z użyciem argumentacji i spe-cjalistycznej terminologii (KP6_UW5, KP6_UO1);
W zakresie kompetencji społecznych student/ka:
K1. dostrzega konieczność postępowania zgodnie z zasadami etyki badawczej związane z pro-wadzeniem badań kulturowych (KP6_KR1)
K2. Student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie (KP6_KK1)
K3. Student jest świadomym odbiorcą sztuki, który posiada umiejętność krytycznej oceny zjawisk kultury tradycyjnej i współczesnej; zna wartość historii kultury i sztuki oraz znaczenie kultury dziecięcej (KP6_KK2)

Udział w seminarium - "Dziecko w kulturze, kultury dzieciństwa" oznacza zgodę na pracę według kalendarium:
- połowa stycznia - ustalenie tematu pracy licencjackiej,
- koniec stycznia - zatwierdzenie przez promotora planu pracy dyplomowej i bibliografii
- koniec semestru zimowego (luty/marzec)- przesłanie do sprawdzenia I rozdziału pracy dyplomowej
- koniec marca - przesłanie do sprawdzenia II rozdziału
- koniec kwietnia - przesłanie do sprawdzenia III rozdziału
- koniec maja - przesłanie do promotora końcowej wersji pracy dyplomowej
- do 15 czerwca - wgranie ostatecznej wersji pracy dyplomowej do systemu APD

Dotrzymywanie wyznaczonych terminów i systematyczne przesyłanie pracy jest podstawowym warunkiem zaliczenia kursu. Ogólnym kryterium oceniania jest stopień zaawansowania przygotowania pracy licencjackiej oraz jakość i samodzielność podejmowanych w tym zakresie działań.

Na zaliczenie seminarium składają się:
- obowiązkowe uczestnictwo w zajęciach;
- bieżąca weryfikacja wiedzy studenta (efekty kształcenia w zakresie wiedzy);
- ocena poziomu aktywności na zajęciach, zwłaszcza udziału w dyskusjach, sposobu formułowania wypowiedzi, (efekty w zakresie umiejętności i kompetencji społecznych);
- ocena samodzielności i oryginalności w formułowaniu poglądów (efekty w zakresie umiejętności i kompetencji społecznych);
- przygotowanie referatów (efekty w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych) oraz terminowe przedłożenie pracy licencjackiej.

Kryteria oceniania:
5 - bardzo dobry – wyróżniające się osiągnięcia, student nie popełnia w zasadzie błędów merytorycznych ani formalnych, ewentualnie są to błędy sporadyczne i drobne
4+ - dobry plus – osiągnięcia powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami
4 - dobry - solidna praca, ale student popełnia zauważalne błędy
3+ - dostateczny plus – osiągnięcia na średnim poziomie, zadowalające, ale ze znaczącymi błędami
3 - dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria
2 - niedostateczny – student wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów

- Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, red. M.J. Kehily, tłum. M. Kościelniak, Kraków 2008.
- K. Szymborska, Po stronie dziecka, Białystok 2020. ( tu: Children studies. Propozycje metodologiczne i Children studies jako perspektywa metodologiczna. Współczesne tendencje w badaniach nad dzieckiem, Boyologia)
- J. Wall, From childhood studies to childism: reconstructing the scholarly and social imaginations, “Children's Geographies” 2019, DOI: 10.1080/14733285.2019.1668912.
- L. Edelman, Przyszłość to dziecinne mrzonki, w: Teorie wywrotowe, red. A. Gajewska, Poznań 2012.
- M. Wesołowska, Prawo do inności i protodziewczyńskość – Jo March i Anne Shirley w perspektywie girlhood studies, „Czas Kultury” 2022, nr 2 (213).
- M. Jacyno, A. Szulżycka, Dzieciństwo. Doświadczenie bez świata, Warszawa 1999.
- P. Ariés, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, Gdańsk 1995.
- Dzieci, red. M. Janion, S. Chwin, Gdańsk 1988.
- T. Buliński, Antropologia dziecka, w: Encyklopedia dzieciństwa. Pierwsza encyklopedia o dziecku i dzieciństwie, red. D. Waloszek, http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php/Antropologia_dziecka
- H. Montgomery, Childhood within Anthropology, in: An Introduction to Childhood: Anthropological Perspectives on Children’s Lives, Oxford 2008.
- F. D. Lancy, Where do children come from? The Anthropologist’s veto, in: idem, The Anthropology of Childhood, Cherubs, Chattel, Changelings, Cambridge 2008.
- J. Tokarska-Bakir, Dziecko jako obcy, w: „Tygodnik Powszechny” 2005, nr 23.
- M. Wróblewski, Konstruowanie dzieciństwa, w: idem, Doświadczenie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury, Toruń 2019.
- Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI wieku. Praca zbior., red. J. Papuzińska, G. Leszczyński, Warszawa 2002.
- G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006.
- P. Bunio-Mroczek, Badania skoncentrowane na dzieciach, badania z udziałem dzieci, dzieci jako badacze. Etyczne i metodologiczne aspekty badań prowadzonych w nurcie nowej socjologii dzieci i dzieciństwa, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2021, t. 17, nr 4, ‹www.przegladsocjologiijakosciowej.org›.
- E. Maciejewska-Mroczek, M. Reimann, Jak zgadzają i nie zgadzają się dzieci. O (nie)równowadze sił i świadomej zgodzie w badaniach z dziećmi, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2016, t. 12, nr 4, www.przegladsocjologiijakosciowej.org.
- A. James, Giving Voice to Children’s Voices: Practices and Problems, Pitfalls and Potentials, in: “In Focus: Children, Childhood, and Childhood Studies” 2007, no. 109.2.
- M. Angrosino, Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa 2020.
- R. V. Kozinets, Netnografia Badania etnograficzne online, tłum. M. Brzozowska – Brywczyńska, Warszawa 2012.
- R. K. Yin, Studium przypadku w badaniach naukowych: projektowanie i metody, Kraków 2015.
- J. Wall, Give Children the Vote: On Democratizing Democracy, London, New York 2022.
- Youth Activism. An International Encyclopedia, ed. L. R. Sherrod, Westport 2006.
- M. Brzozowska-Brywczyńska, Dzieci mają głos (?) – próba zmapowania form i praktyk dziecięcej partycypacji w Polsce, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka” 2021, nr 20(3).
- D. Żołądź-Strzelczyk, Dziecko w dawnej Polsce, Poznań 2002.
- M. Pospiszyl, Dekolonizowanie dzieciństwa, „Machina Myśli” 2022, http://machinamysli.org/dekolonizowanie-dziecinstwa/
- M. Odrobińska, Dzieci wygnane. Tułacze losy małych Polaków w czasie II wojny światowej. Prawdziwe historie, Kraków 2020.
A. Kubajak, Kresy i Sybir. Losy polskich dzieci, Krzeszowice 2009.
- I. Światłowska-Prędota, M. Piękoś, Po obu stronach muru. Dziecko żydowskie jako ofiara holocaustu (autobiografie Romy Ligockiej, Idy Fink, Aliny Margolis-Edelman i Josepha Bainvolla), „Orbis Linguarum, 2005, vol. 28, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/12838.
- J. Kowalska-Leder, Doświadczenie zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego, Wrocław 2009.
- K. Wądolny-Tatar, Dziecko i wojna w perspektywie postpamięci. Narracje dla najmłodszych, „Litteraria Copernicana” 2017, nr 3.
- H. Grynberg, Bohaterstwo dzieci Holocaustu, „Res Publica Nowa” 2001, nr 8.
- J. Papuzińska, Folklor dziecięcy i jego losy, Tekstualia” 2010, nr 2.
- R. Waksmund, Dzieci- plemię nieznane. Od folklorystyki do etnografii dzieciństwa, „Literatura Ludowa” 1994, nr 3.
- J. Cieślikowski, Folklor dziecięcy, w: Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975.
- T. Műller, Młodzieżowe podkultury, Warszawa 1987.
- J. Bakan, Dzieciństwo w oblężeniu. Łatwy cel dla wielkiego biznesu, Warszawa 2013.
- Z. Bauman, Konsumowanie dzieciństwa, w: Płynne życie, tłum. T. Kunz, Kraków 2007.
- Researching Children's Popular Culture: The Cultural Spaces of Childhood, eds. C. Mitchell, ‎C. Mitchell-Kernan, ‎J. Reid-Walsh, London-New York· 2002.
Dziecko w świecie sztuki-sztuka w świecie dziecka, Kraków 1996.
- E. Forgas, Zabawki to my. Zabawki i dziecięcość w dzisiejszej sztuce, tłum. P. Stachura, „Czas Kultury” 2007, nr 3.
- J. Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1985.
- A. Andrzejewska, W. Bednarek, Wirtualny świat alternatywą tradycyjnej zabawy dzieci, w: Homo creator czy homo ludens. Twórcy-internauci-podróżnicy, red. W. Muszyński, M. Sokołowski, Toruń 2008.
- E. Maciejewska-Mroczek, Mrówcza zabawa. Współczesne zabawki a społeczne konstruowanie dziecka, Kraków 2012.
- P. Lejeune, W jaki sposób Anne Frank napisała na nowo dziennik Anne Frank, w: idem, "Drogi zeszycie...", "drogi ekranie...". O dziennikach osobistych, Warszawa 2010.
- M. Chrobak, K. Wądolny-Tatar, Nowoczesna literatura polska dla najmłodszych w perspektywie kulturowej teorii literatury, w: Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy. Koncepcje. Perspektywy, red. J. Tambor, Katowice 2018.
- A. Czabanowska-Wróbel, [Ta dziwna] instytucja zwana literaturą dla dzieci. Historia literatury dla dzieci w perspektywie kulturowej, „Teksty Drugie” 2013, nr 5.
- K. F. Olwig, E. Gulløv, Towards an Anthropology of Children and Place, in: Children’s Places: Cross-Cultural Perspectives, eds. K. Fog Olwig, E. Gulløv, Abingdon, UK, New York 2003.
- M. Nieszczerzewska, A. Skórzyńska, Topografia dziecięca, „Studia Kulturoznawcze” 2011, nr 1.
- M. Brzozowska-Brywczyńska, Miejskie geografie dzieciństwa. Między kontrolą, niewidzialnością a partycypacją albo kilka uwag o niejednoznacznym charakterze dziecięcego sprawstwa, w: Children studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice, red. J. Sztachelska, K. Szymborska, Białystok 2014.
- A. Matysiak, Przestrzeń zabawy. Rozważania na marginesach „Nietzsche i filozofia” Gillesa Deleuze’a, „Machina Myśli” 2023, http://machinamysli.org/przestrzen-zabawy-adam-matysiak/.
- F. M. Cataluccio, Niedojrzałość. Choroba naszych czasów, tłum. S. Kasprzysiak, Krajów 2006.
- J. Kowalska-Leder, Infantylizacja kultury masowej, w: „Dialog” 2005, r. 50, nr 10.
- Śmierć w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, red. K. Slany, Warszawa 2018.
- B. Young, D. Papadutou, Dziecięca śmierć i żałoba w kulturach, w: Przemijanie w kulturach. Obyczaje żałobne, pocieszenie i wsparcie, red. C. M. Parkers, P. Laungani, B. Young, tłum. K. Ciekot-Roczan, Wrocław 2001.
- E. Tomasik, Dziecko chore w literaturze pięknej polskiej i zagranicznej, „Bibliotekarz Zachodnio-Pomorski, 1988, nr. ¾.
Dzieci i zdrowie. Wstęp do Childhood Studies, red. M. Radkowska-Walkowicz, M. Reiman, Warszawa 2018.
Childhood and Emotion Across Cultures 1450-1800, eds. C. Jarzebowski, T. M. Safley, New York 2014.
Proponowana literatura dodatkowa:
- K. Wells, Childhood Studies. Short Introduction, Cambridge 2018. (fragmenty)
- K. Kidd, Making American boys: Boyology and the feral tale, Minneapolis 2005.
- Becoming Girl. Collective Biography and the Production of Girlhood, eds. M. Gonick, S. Gannon, Toronto 2014.
- B. Whiting, J. Whiting, R. Longabaugh, Children of Six Cultures: A Psycho-Cultural Analysis, Cambridge 1975.
- Pover and Voice in Research with Children, eds. L. Diaz Soto, B. B. Swadener, New York-Washington-Bern 2005.
- A. Czabanowska-Wróbel, Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski, Kraków 2003.
- Intergenerational Solidarity in Children's Literature and Film, eds. J. Deszcz-Tryhubczak, Z. Jaques, The University of Mississippi Press, 2021.
- M. Wójcik-Dudek, W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Katowice 2016. (szczególnie fragm. Wzgórze pamięci; Mikronarracje z obrzeży Zagłady)
- V. Ford Smith, Between Generations. Collaborative Authorship in the Golden Age of Children’s Literature, Mississippi 2017.
- K. Przyłłuska-Urbanowicz, Pupilla. Metamorfozy figury drapieżnej dziewczynki w wyobraźni symbolicznej XX wieku, Gdańsk 2014.

Powyższy zestaw ma charakter orientacyjny.
Kompletna lista lektur zostanie przedstawiona na początku pierwszego semestru. W trakcie semestru, po zapoznaniu się przez prowadzącą ze wstępnymi planami i oczekiwaniami uczestników seminarium, lista ta może być odrobinę modyfikowana – stosownie do potrzeb studentów.
Uczestnicy zobowiązani są do zapoznania się m.in. z następującą literaturą przedmiotu (część z wymienionych pozycji będzie obowiązkowa dla wszystkich, część – jedynie dla autorów referatów/prezentacji przedstawianych w pierwszym semestrze).

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 520-KS1-3SEML2 w USOSweb