Teoria sztuki 520-KS2-2TST

KA6_WG1, KA6_WG2, KA6_WG3, KA6_WG4, KA6_WK1, KA6_WK3,KA6_UW1, KA6_UW2, KA6_UW3, KA6_UW4, KA6_UW6, KA6_UK1, KA6_UK3, KA6_UK4, KA6_UO2, KA6_UO3, KA6_UU1, KA6_UU2, KA6_UU3
KA6_KK1, KA6_KK3, KA6_KO1, KA6_KO3, KA6_KR2

Absolwent zna i rozumie:
- wiedza na temat różnych nurtów w teorii sztuki - poczynając od teorii sztuki Johanna Joachima Winckelmana, przez teorię sztuki zaangażowanej społecznie Johna Ruskina, koncepcję „woli twórczej” i „rozwoju sztuki” Aloisa Riegla, aż po antropologiczną teorię Aby’ego Warburga, ikonologię Erwina Panofsky’ego i Jana Białostockiego, antropologię obrazu Hansa Beltinga i Instytucjonalną teorię sztuki Arthura Danta i George’a Dickiego.
- rozumienie kulturowej roli sztuki, rozumienie pojęcia sztuka i pojęć z nim związanych, takich m.in. jak awangarda czy neoawangarda.
- znajomość problematyki zacierania granic między sztuka a kulturą popularną, znajomość otwartości pojęcia sztuka i jego relacji do pojęcia design.

Absolwent potrafi:
- umie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować 
i użytkować informacje z wykorzystaniem różnych sposobów i źródeł (pisanych, ikonicznych, elektronicznych etc.)
- wykorzystać podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych 
w zakresie różnych dyscyplin nauk humanistycznych
- formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i narzędzia, opracowywać 
i prezentować wyniki pracy
- rozpoznać różne wytwory kultury oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem wybranych metod w celu określenia ich znaczeń i ich oddziaływania społecznego i miejsca w procesach kulturowych

Absolwent jest gotów (kompetencje społeczne):
- wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy 
i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się i rozwoju zawodowego
twórczej analizy nowych sytuacji i związanych z nimi problemów poznawczych i praktycznych 
oraz do formułowania propozycji ich rozwiązania lub zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z ich samodzielnym rozwiązaniem
podjęcia odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy
- przestrzegania zasad etycznych związanych
z odpowiedzialnością za podejmowane działania
o charakterze tworzenia, upowszechniania 
i oceny wytworów i tekstów kultury

Wykład - zaliczenie w formie egzaminu pisemnego. W ramach egzaminu studenci piszą esej na temat samodzielnie wybranego i opracowanego tematu - teorii sztuki omawianej na wykładach. Przedmiotem oceny jest znajomość danej teorii sztuki, znajomość lektur i umiejętność przedstawienia opisywanej problematyki.

Zajęcia - warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach i udział w nich w sposób świadczący o znajomości omawianych lektur.

Literatura do wykładów:
Johann Joachim Winckelmann, Dzieje sztuki starożytnej, przeł. Tadeusz Zatorski, oprac. Wojciech Bałus, Universitas, Kraków 2012
Ksawery Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, PWN, Warszawa 1970.
Heinrich Wöllflin, Podstawowe pojęcia historii sztuki. Problem rozwoju stylu w sztuce nowożytnej, przeł. D. Hanulanka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962 (lub Słowo obraz/terytoria, Gdańsk 2006).
Aby Warburg, Narodziny Wenus i inne szkice renesansowe, przeł. Ryszard Kasperowicz, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Aby Warburg, Obrazy z terytorium Indian Pueblo w Ameryce Północnej, przeł. Paulina Sosnowska, „Konteksty” 2011, nr 2-3 (293-294).
Erwin Panofsky, Perspektywa jako „forma symboliczna”, przeł. i red. Grażyna Jurkowlaniec, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Erwin Panofsky, Studia z historii sztuki, przeł. i red. Jan Białostocki, PIW, Warszawa 1971 (zwł. teksty: Ikonografia i ikonologia, Architektura gotycka i scholastyka, Rzeczywistość i symbol w malarstwie niderlandzkim XV wieku).
Literatura:
Jan Białostocki, Symbole i obrazy, w: tegoż, Symbole i obrazy w świecie sztuki, PWN, Warszawa 1982.
Hans Belting, Antropologia obrazu, przeł. Mariusz Bryl, Universitas, Kraków 2007.
Hans Belting, Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki, przeł. Tadeusz Zatorski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Arthur C. Danto, Czym jest sztuka, przeł. A. Kunicka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2016.
Arthur C. Danto, Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji, przeł. M. Salwa, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2013

Literatura do zajęć:
Leon Battista Alberti, O malarstwie (przeł. M. Rzepińska), w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1s500, wyb. i oprac. Jan Białostocki, Warszawa 1988.
Leonardo da Vinci, Traktakt o malarstwie, w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500, wyb. i oprac. Jan Białostocki, Warszawa 1988.
Wasyl Kandyński, O duchowości w sztuce, przeł. St. Fijałkowski, Łódź 1996.
Jacob Burckardt, Artyści greccy w oczach Greków; Format i obraz, w: tegoż, Wykłady o sztuce. Wybór, przeł. R. Kasperowicz, Warszawa 2016.
Ortega y Gasset, Dehumanizacja sztuki, w: tegoż, Dehumanizacja sztuki i inne eseje, przeł. Piotr Niklewicz, Warszawa 1980.
S.I. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia, Warszawa 1919.
Stanisław Ignacy Witkiewicz, O czystej formie, Warszawa 1921.
Władysław Strzemiński, Teoria widzenia, Warszawa 1957.
Peter Burger, Problem autonomii sztuki w społeczeństwie mieszczańskim, w: tegoż, Teoria awangardy, przeł. J. Kita-Huber, Kraków 2006.
Rosalind E. Krauss, Oryginalność awangardy (przeł. Małgorzata Sugiera), w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Kraków 1998.
Clement Greenberg, Awangarda i kicz, w: Obrona modernizmu, przeł. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska, Kraków 2006.
Andy Warhol, Filozofia Warhola. Od A do B i z powrotem, przeł.. J. Raczyńska, Warszawa 2005.
Martin Heidegger, Czas światoobrazu (przeł. Krzysztof Wolicki), Pytanie o technikę (przeł. Krzysztof Wolicki), w: tegoż, Budować. Mieszkać. Myśleć. Eseje wybrane, Warszawa 1977
Wiesław Juszczak, „Występny ornament” czyli o napięciach między sztuką a kulturą, w: tegoż, Fragmenty. Szkice z teorii i filozofii sztuki, Warszawa 1995.
Hans Belting, Medium – obraz – ciało. Wprowadzenie do tematu, w: tegoż, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, przeł. M. Bryl, Kraków 2007.
Gottfried Boehm, Od medium do obrazu, w: tegoż, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, przeł. M. Łukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014.
Hal Foster, Wprowadzenie; Kto się boi neoawangardy?; Istota minimalizmu, w: tegoż Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 1996.
Arthur C. Danto, Sny na jawie, w: tegoż, Czym jest sztuka, przeł. A. Kunicka, Warszawa 2016.
Victor Papanek, Dizajn dla realnego świata, przeł. J. Holzman, Łódź 2012, rozdz. Czym jest projektowanie? Definicja kompleksu aspektów funkcji; Mit szlachetnego nieroba: projektowanie, „sztuka” i rzemiosło.
Otl Aicher, Świat jako projekt, przeł. R. Darda-Staab, I. Dębek, Wrocław 2016, rozdz. Kryzys moderny.
Deyan Sudjic, Język rzeczy, przeł. A. Puchejda, Kraków 2013, rozdz. Język.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 520-KS2-2TST w USOSweb