Metodologia badań językoznawczych 260-SDJ3-1MBJ

Treści merytoryczne przedmiotu:
1) Zakres i cele współczesnych badań językoznawczych. Pojęcie znaku językowego.
2) Językoznawstwo na tle innych nauk. Językoznawstwo jako nauka empiryczna. Sposób prowadzenia analizy danych i konstruowania hipotezy w badaniach językoznawczych.
3) O początkach refleksji o języku polskim od XV w. Językoznawstwo polskie w drugiej połowie XVIII i w pierwszej XIX w. – sposoby opisu języka. Polskie językoznawstwo diachroniczne od II połowy XIX w. po połowę wieku XX – problematyka badań.
4) Metodologia prac leksykologicznych. Dorobek polskiej leksykografii – słowniki dawne i rejestrujące dawną polszczyznę; różnice w makro- i mikrostrukturze.
5) Ferdinand de Saussure i strukturalizm. Strukturalizm w polskiej diachronii – poglądy i badania Ireny Bajerowej.
6) Językoznawstwo statystyczne i językoznawstwo taksonomiczne.
7) Językoznawstwo kognitywne.
8) Studia nad językiem osobniczym. Metody badań nad językiem osobniczym.
9) Studia nad językiem wartości.
10) Językoznawstwo komputerowe i korpusowe. Korpusy języka jako źródła materiału badawczego.
11) Fakty językowe jako obiekty badań naukowych. Od tekstu do systemu i od systemu do tekstu. Opozycja langue i parole. Triada: system, norma, uzus.
12) Problem jednostek języka i rozbudowanych konstrukcji. Miejsce frazeologizmów w obrębie systemu językowego.
13-14) Interdyscyplinarne kierunki badań lingwistycznych. Pogranicza językoznawstwa – lingwistyka tekstu, pragmatyka, socjolingwistyka, psycholingwistyka.
15) Metody zbierania materiału językowego (ekscerpty bibliograficzne, leksykograficzne, tekstowe, zapisy języka mówionego).

Treści merytoryczne przedmiotu:
1) Zakres i cele współczesnych badań językoznawczych. Pojęcie znaku językowego.
2) Językoznawstwo na tle innych nauk. Językoznawstwo jako nauka empiryczna. Sposób prowadzenia analizy danych i konstruowania hipotezy w badaniach językoznawczych.
3) O początkach refleksji o języku polskim od XV w. Językoznawstwo polskie w drugiej połowie XVIII i w pierwszej XIX w. – sposoby opisu języka. Polskie językoznawstwo diachroniczne od II połowy XIX w. po połowę wieku XX – problematyka badań.
4) Metodologia prac leksykologicznych. Dorobek polskiej leksykografii – słowniki dawne i rejestrujące dawną polszczyznę; różnice w makro- i mikrostrukturze.
5) Ferdinand de Saussure i strukturalizm. Strukturalizm w polskiej diachronii – poglądy i badania Ireny Bajerowej.
6) Językoznawstwo statystyczne i językoznawstwo taksonomiczne.
7) Językoznawstwo kognitywne.
8) Studia nad językiem osobniczym. Metody badań nad językiem osobniczym.
9) Studia nad językiem wartości.
10) Językoznawstwo komputerowe i korpusowe. Korpusy języka jako źródła materiału badawczego.
11) Fakty językowe jako obiekty badań naukowych. Od tekstu do systemu i od systemu do tekstu. Opozycja langue i parole. Triada: system, norma, uzus.
12) Problem jednostek języka i rozbudowanych konstrukcji. Miejsce frazeologizmów w obrębie systemu językowego.
13-14) Interdyscyplinarne kierunki badań lingwistycznych. Pogranicza językoznawstwa – lingwistyka tekstu, pragmatyka, socjolingwistyka, psycholingwistyka.
15) Metody zbierania materiału językowego (ekscerpty bibliograficzne, leksykograficzne, tekstowe, zapisy języka mówionego).

Literatura do wyboru:
1) Ajdukiewicz K., Język i poznanie, tom 1, Warszawa 1985, wyd. 2, rozdział: Metodologiczne typy nauk (s.287-313).
2) Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław 1994.
3) Apresjan J., Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1971.
4) Apresjan J., Definiowanie znaczeń leksykalnych jako zagadnienie semantyki teoretycznej, [w:] Semantyka i słownik, Wrocław 2000.
5) Apresjan J., Semantyka leksykalna. W-wa, (rozdz. II).
6) Badania diachroniczne w Polsce II. Między współczesnością a przeszłością, red. A. Krzyżanowska, M. Posturzyńska-Bosko, P. Sorbet, Lublin 2016.
7) Bajerowa I. (red.) Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1996.
8) Bajerowa I., Czy i jak historia języka może skorzystać z propozycji kognitywizmu?, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37-44
9) Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław 1964.
10) Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wiek, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. 2. Fleksja, t. Składnia. Synteza, Katowice 1986, 1992, 2000.
11) Bajerowa I., Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 81-103.
12) Bajerowa I., Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] „Studia historycznojęzykowe”, t. 3. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Kraków 2000, s. 9-14.
13) Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.
14) Bańczerowski M., Pogonowski, Zgółka „Wstęp do językoznawstwa”, Poznań 1982.
15) Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.
16) Bartmiński J., Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] tegoż: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin 2006.
17) Bogusławski A., Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, W-wa 2008.
18) Bogusławski A., O pojęciu wyjaśniania i o wyjaśnianiu w lingwistyce, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 40, 1983, s. 45-51.
19) Brzozowska M., Etymologia i konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin 2009.
20) Buhler Karl , Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Kraków 2004; paragraf 14 (s. 225-245).
21) Dubisz S., Dzieje języka polskiego jako problem badawczy w pracy historyka języka, „Poradnik Językowy” 2009, z. 3, s. 19–34.
22) Dubisz S., Historia języka polskiego – „wczoraj, dziś i jutro”, „LingVaria” 2 (10), 2010, s. 45-51.
23) Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław 1999 (wybrane hasła).
24) Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
25) Evans V., Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przekład M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków 2009.
26) Ferdynand de Saussure, Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004: przedmowa Magdaleny Danielewiczowej (s. 11-23) oraz "O dwoistej naturze języka" (fragment 22b-29), s.81-95.
27) Fisiak J. Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych, Warszawa 1975.
28) Grzegorczykowa R. "Wstęp do językoznawstwa", Warszawa 2007.
29) Grzegorczykowa R., O rozumieniu prototypu i stereotypu we współczesnych teoriach semantycznych, [w:] Język a kultura , t. 12, red. J. Anusiewicz i J. Bartmiński. Wrocław1998.
30) Grzegorczykowa R., O różnych rozumieniach pragmatyki w językoznawstwie, Biuletyn PTJ LXIX, 2013, s. 5-22.
31) Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2001.
32) Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978.
33) Kleiber G., Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenie leksykalne, przeł. B. Ligara, Kraków (Rozdział drugi i czwarty).
34) Lyons J., Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1976 (pierwodruk 1968).
35) Łaziński M., Jan Baudouin de Courtenay i Aleksander Brückner, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.
36) Metodologia badań onomastycznych, pod. red. M. Biolik, Olsztyn 2003.
37) Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
38) Metodologie językoznawstwa, red. P. Stalmaszczyk, Łódź 2006.
39) Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010.
40) Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Podręcznik akademicki, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2006.
41) Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1975.
42) Perlin J. Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
43) Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2002.
44) Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej, rozdz. 15: Kilka słów o metodach statystycznych, Lublin 2001.
45) Siuciak M., Strukturalistyczna koncepcja rozwoju języka wobec przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, pod red. M. Gębki-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroza, Toruń 2014, s. 265-276.
46) Skubalanka T.,, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, rozdz. Podstawowe pojęcia gramatyki stylistycznej, Lublin 2000, s. 33 – 54.
47) Świdziński M., Lingwistyka korpusowa w Polsce – źródła, stan, perspektywy, „LingVaria”, nr 1, 2006, s. 23-32.
48) Tabakowska E. Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. Kraków 1999.
49) Tabakowska E., Kognitywizm po polsku – wczoraj i dziś, Kraków 2004.
50) Tabakowska E., ( red.) Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków 2001.
51) Urbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa 1751-1950, Kraków 1993.
52) Walczak B., Badania w zakresie historii języka (próba syntezy), [w:] Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012, s. 99-112.
53) Walczak B., Dialektologia a językoznawstwo historyczne, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001, s. 17-23.
54) Walczak B., Z zagadnień warsztatu badań etymologicznych (teoria i metodologia w najnowszych słownikach etymologicznych języka polskiego), „Studia Językoznawcze” t. 7, 2008, s. 179-190.
55) Waszakowa K., Najnowsze metodologie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXVII, 2011, s. 117-137.
56) Weinsberg A. Językoznawstwo ogólne. Warszawa 1983.
57) Wierzbicka A., Język – umysł – kultura. W-wa 1999, s. 5-10.
58) Żmigrodzki P., Słowo – słownik – rzeczywistość, Kraków 2008.

Literatura do wyboru:
1) Ajdukiewicz K., Język i poznanie, tom 1, Warszawa 1985, wyd. 2, rozdział: Metodologiczne typy nauk (s.287-313).
2) Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław 1994.
3) Apresjan J., Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa 1971.
4) Apresjan J., Definiowanie znaczeń leksykalnych jako zagadnienie semantyki teoretycznej, [w:] Semantyka i słownik, Wrocław 2000.
5) Apresjan J., Semantyka leksykalna. W-wa, (rozdz. II).
6) Badania diachroniczne w Polsce II. Między współczesnością a przeszłością, red. A. Krzyżanowska, M. Posturzyńska-Bosko, P. Sorbet, Lublin 2016.
7) Bajerowa I. (red.) Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939-1945), Warszawa 1996.
8) Bajerowa I., Czy i jak historia języka może skorzystać z propozycji kognitywizmu?, „LingVaria” nr 2 (10), 2010, s. 37-44
9) Bajerowa I., Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław 1964.
10) Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wiek, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. 2. Fleksja, t. Składnia. Synteza, Katowice 1986, 1992, 2000.
11) Bajerowa I., Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, 1969, s. 81-103.
12) Bajerowa I., Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] „Studia historycznojęzykowe”, t. 3. Rozwój polskiego systemu językowego, pod red. K. Rymuta i W. R. Rzepki, Kraków 2000, s. 9-14.
13) Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003.
14) Bańczerowski M., Pogonowski, Zgółka „Wstęp do językoznawstwa”, Poznań 1982.
15) Bańko M., Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Warszawa 2001.
16) Bartmiński J., Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] tegoż: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin 2006.
17) Bogusławski A., Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, W-wa 2008.
18) Bogusławski A., O pojęciu wyjaśniania i o wyjaśnianiu w lingwistyce, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 40, 1983, s. 45-51.
19) Brzozowska M., Etymologia i konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin 2009.
20) Buhler Karl , Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Kraków 2004; paragraf 14 (s. 225-245).
21) Dubisz S., Dzieje języka polskiego jako problem badawczy w pracy historyka języka, „Poradnik Językowy” 2009, z. 3, s. 19–34.
22) Dubisz S., Historia języka polskiego – „wczoraj, dziś i jutro”, „LingVaria” 2 (10), 2010, s. 45-51.
23) Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław 1999 (wybrane hasła).
24) Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
25) Evans V., Leksykon językoznawstwa kognitywnego, przekład M. Buchta, M. Cierpisz, J. Podhorecka, A. Gicala, J. Winiarska, Kraków 2009.
26) Ferdynand de Saussure, Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004: przedmowa Magdaleny Danielewiczowej (s. 11-23) oraz "O dwoistej naturze języka" (fragment 22b-29), s.81-95.
27) Fisiak J. Wstęp do współczesnych teorii lingwistycznych, Warszawa 1975.
28) Grzegorczykowa R. "Wstęp do językoznawstwa", Warszawa 2007.
29) Grzegorczykowa R., O rozumieniu prototypu i stereotypu we współczesnych teoriach semantycznych, [w:] Język a kultura , t. 12, red. J. Anusiewicz i J. Bartmiński. Wrocław1998.
30) Grzegorczykowa R., O różnych rozumieniach pragmatyki w językoznawstwie, Biuletyn PTJ LXIX, 2013, s. 5-22.
31) Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2001.
32) Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978.
33) Kleiber G., Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenie leksykalne, przeł. B. Ligara, Kraków (Rozdział drugi i czwarty).
34) Lyons J., Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1976 (pierwodruk 1968).
35) Łaziński M., Jan Baudouin de Courtenay i Aleksander Brückner, „LingVaria”, nr 1 (23) 2017.
36) Metodologia badań onomastycznych, pod. red. M. Biolik, Olsztyn 2003.
37) Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
38) Metodologie językoznawstwa, red. P. Stalmaszczyk, Łódź 2006.
39) Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2010.
40) Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne. Podręcznik akademicki, pod red. P. Stalmaszczyka, Łódź 2006.
41) Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1975.
42) Perlin J. Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
43) Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2002.
44) Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej, rozdz. 15: Kilka słów o metodach statystycznych, Lublin 2001.
45) Siuciak M., Strukturalistyczna koncepcja rozwoju języka wobec przemian współczesnej polszczyzny, [w:] Leksyka języków słowiańskich w badaniach synchronicznych i diachronicznych, pod red. M. Gębki-Wolak, J. Kamper-Warejko, A. Moroza, Toruń 2014, s. 265-276.
46) Skubalanka T.,, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, rozdz. Podstawowe pojęcia gramatyki stylistycznej, Lublin 2000, s. 33 – 54.
47) Świdziński M., Lingwistyka korpusowa w Polsce – źródła, stan, perspektywy, „LingVaria”, nr 1, 2006, s. 23-32.
48) Tabakowska E. Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego. Kraków 1999.
49) Tabakowska E., Kognitywizm po polsku – wczoraj i dziś, Kraków 2004.
50) Tabakowska E., ( red.) Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa. Kraków 2001.
51) Urbańczyk S., Dwieście lat polskiego językoznawstwa 1751-1950, Kraków 1993.
52) Walczak B., Badania w zakresie historii języka (próba syntezy), [w:] Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju, red. nauk. M. Grochowski, Warszawa 2012, s. 99-112.
53) Walczak B., Dialektologia a językoznawstwo historyczne, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia badań, pod red. J. Sierociuka, Poznań 2001, s. 17-23.
54) Walczak B., Z zagadnień warsztatu badań etymologicznych (teoria i metodologia w najnowszych słownikach etymologicznych języka polskiego), „Studia Językoznawcze” t. 7, 2008, s. 179-190.
55) Waszakowa K., Najnowsze metodologie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXVII, 2011, s. 117-137.
56) Weinsberg A. Językoznawstwo ogólne. Warszawa 1983.
57) Wierzbicka A., Język – umysł – kultura. W-wa 1999, s. 5-10.
58) Żmigrodzki P., Słowo – słownik – rzeczywistość, Kraków 2008.

Ze względu na zaistniałą sytuację zajęcia kończą się egzaminem ustnym na platformie Blacboard

Ze względu na zaistniałą sytuację zajęcia kończą się egzaminem ustnym na platformie Blacboard