Systemy operacyjne 390-FG1-1SO
Profil studiów ogólnoakademicki
Forma studiów: stacjonarne
Rodzaj przedmiotu:obowiązkowy, moduł 1 narzędzia informatyki
Dziedzina i dyscyplina nauki: Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych, Dyscyplina nauki fizyczne
Rok studiów/semestr: 1 rok, 1 semestr, studia I-go stopnia
Wymagania wstępne: brak
Liczba godzin dydaktycznych: wykład 15h, laboratoria 30h
Metody dydaktyczne: wykład, praca laboratoryjna, dyskusja, konsultacje, kolokwia, praca własna studenta w domu
Punkty ECTS: 4.00
Bilans nakładu pracy studenta: udział w wykładach: 0,6 ECTS, udział w laboratoriach: 1,2 ECTS, praca własna w domu: 1,2 ECTS, przygotowanie do zaliczenia: 1.4 ECTS
Wskaźniki ilościowe: nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela: 1,8 ECTS, nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym: 1,2 ECTS
WYKŁAD zapoznaje studenta z następującymi zagadnieniami:
1. Działanie procesora - wykonywanie zadań. Język maszynowy. Rejestry systemowe. Pojęcie procesu. Wielozadaniowość.
2. Podstawowe pojęcia w dziedzinie systemów operacyjnych: jądro systemu, procesy, wątki, sygnały i przerwania systemowe, zasoby systemowe, pamięć fizyczna i wirtualna.
3. Rodzaje systemów operacyjnych - klasyfikacja i przykłady. Start systemu. Maszyny wirtualne (VirtualBox firmy Oracle).
4. Warstwa sprzętowa komputera. Pojęcia plików i katalogów. Systemy plików – FAT, NTFS, ext3/4. Pojęcia związane z zapisem plików na dysku twardym. Defragmentacja. I-węzły. Rozmiar pliku.
5. Praca sieciowa. Konfiguracja sieci. Podstawowe pojęcia (adres IP, MAC).
6. Potoki i strumienie. Praca z plikami wsadowymi (skrypty). Narzędzia do pracy z plikami tekstowymi (grep, sed). Inne przydatne narzędzia, w tym tekstowe edytory tekstu.
7. Konfigurowanie powłoki (bash). Zmienne środowiskowe. Tworzenie skryptów powłoki. Pętle i instrukcje warunkowe.
9. Praca administratora systemu.
LABORATORIA
Głównym celem zajęć laboratoryjnych jest umożliwienie studentowi kontaktu z praktyczną częścią pracy w systemie operacyjnym Linux/Unix. Student poznaje też bardziej zaawansowane narzędzia w Windows.
1. Uruchomienie komputera. Podstawowe funkcje w BIOSie komputera. Praca w systemie Linux/Unix. Logowanie do systemu – uwierzytelnianie, grupy, prawa. Pliki i katalogi – atrybuty. Poruszanie się po katalogach (polecenia cd, ls, ls -l, pwd). Struktura katalogów w Linuxie. Rejestr systemowy w porównaniu do /etc. Konfiguracja sprzętowa - katalog /proc. Zainstalowane oprogramowanie - katalog /bin oraz /usr/bin. Skojarzenia plików i programów w Windows (rejestr) a Linux - rozszerzenia plików (program file, typy plików: tekstowe sformatowane i nie; program cat). Przykłady programów: cal (kalendarz) oraz date (data i godzina). Czytanie stron instruktażowych poleceń - program man. Konsole tekstowe - F1..F6. Wylogowanie z systemu. Praca w środowisku graficznym (GUI), menadżer plików.
2. Struktura katalogów. Poruszanie się po drzewie katalogów (cd, pwd, ls), pytanie o rozmiar katalogu, dysku, pamięci operacyjneh (du, df, free). Nazewnictwo dysków w Linuxie. Kopiowanie plików i katalogów (cp,mv,rm). Praca w środowisku graficznym (GUI) - menadżer plików, kopiowanie plików, usuwanie, zmiana nazwy. Adresowanie pośrednie i bezpośrednie. Szukanie plików na dysku (find). Menager procesów w Linux/Unix (top, ps). Monitorowanie zasobów. Prawa plików i katalogów - polecenia chmod, chgrp. Strumienie wyjścia/wejścia, potoki. Polecenie wc, grep.
3. Instalowanie systemu Linux/Unix w maszynie wirtualnej. Partcjonowanie dysku. Instalacja kilku systemów operacyjnym na jednym dysku - w maszynie wirtualnej.
4. Zdalna praca – ipconfig, ping, tracert, Putty, WinSC (Windows), ifconfig, taraceroute, ping, ssh, scp, rsync (Unix/Linux); przeglądanie i kopiowanie w środowisu GUI (także sieciowo).
5. Narzędzia w Linux/Unix (bc,wc,tr,calc,date); uruchamianie procesów (bg, fg, jobs); pomiar czasu zadania; nadawanie priorytetów zadaniom;
6. Edytor tekstu (nano); praca z plikami tekstowymi (sed, grep).
7. Potoki i strumienie.
8. Pliki wsadowe w Bash-u.
9. Praca administratora systemu. Instalowanie oprogramowania. Zarządzanie bibliotekami systemowymi. Konfiguracja sieci.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student
1. umie scharakteryzować pojęcie systemu operacyjnego, wymienia typy systemów oraz najpopularniejsze systemy [K KOs] [K KO3] [K KO1]
2. potrafi zidentyfikować różnice w konstrukcji systemów operacyjnych oraz zna konsekwencje tych różnic w ich działaniu i możliwym zastosowaniu [K KOs] [K KO3] [K KO1]
3. zna fundamenty implementacyjne systemów typu Linux/Unix oraz konkurencyjnych [K KOs] [K KO3] [K KO1]
4. umie zainstalować dowolną dystrybucję Linuxa na dysku twardym komputera [K U25]
5. umie posługiwać się maszyną wirtualną [K U22]
6. potrafi posługiwać się zasobami systemu poprzez typowy interfejs użytkownika (tekstowy i graficzny) [K U22] [K U25]
7. potrafi posługiwać się podstawowymi poleceniami systemowymi i programami narzędziowymi w systemach typu Linux/Unix [K U22] pisze proste skrypty powłoki bash [K U23]
8. identyfikuje zadania administracyjne zarządcy systemu i potrafi znaleźć się w jego roli, ma wiedzę i umiejętności pozwalające na konfigurację systemu i instalowania oprogramowania [K U22] [K U25]
9. umie ze zrozumieniem i krytycznie korzystać z literatury i zasobów Internetu w odniesieniu do problemów z informatyki
10. umie korzystać ze źródeł wiedzy w języku angielskim
11. potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze i zasobach Internetu, także w językach obcych
[K U22] umie pracować w środowisku różnych systemów operacyjnych oraz korzystać z wybranych programów aplikacyjnych
[K U23] umie napisać prosty program komputerowy w wybranym języku
programowania, skompilować go i uruchomić
[K U25] umie wyszukiwać i wykorzystywać specjalistyczne oprogramowanie komputerowe w zasobach Internelu z poszanowaniem własności Intelektualnej oraz zasad użytkowania
[K KO1] zna ograniczenia swojej wiedzy i rozumie potrzebę dalszego
kształcenia, podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych
[K KO3] rozumie znaczenie uczciwości intelektualnej w działaniach własnych i innych osób
[K KOs] potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje w literaturze i zasobach Inlernetu, także w językach obcych
Kryteria oceniania
Przewiduje się dwa sprawdziany (punktowane po 8 punktów) LUB system prac cotygodniowych (tzw. "wejściówki") sprawdzające wiedzę z poprzednich zajęć laboratoryjnych (wybór jednego z powyższych trybów zaliczenia ustalany jest na początku semestru przez osobę prowadzącą laboratoria - w przypadku więcej niż jednej grupy sposób zaliczenia musi być jednakowy).
Zaliczenie laboratoriów uzyskuje się na podstawie tabeli (lub odpowiedniej, jeśli zastosowano inną skalę na zajęciach):
0..7 ocena ndst
8..10 ocena dst
11..13 ocena db
14.. ocena bdb
Zaliczenie części wykładowej odbywa się na podstawie egzaminu ustnego (niewykluczona forma pisemna) - student otrzymuje 3 pytania, punktowane każde po 5 punktów. Tabela z ocenami:
0..7 ocena ndst
8..10 ocena dst
11..13 ocena db
14.. ocena bdb
Literatura
ZALECANA:
1. Tanenbaum Andrew S., Systemy operacyjne (wydanie 3, wydanie 4), Wydawnictwo Helion, Warszawa (ISBN: 978-83-283-1422-1)
2. Sosna Ł., Linux Komendy i polecenia, Wydawca: Helion, Warszawa 2014 r. (ISBN: 9788324688388)
3. A. Silberschatz, P. B. Galvin, G. Gagne, Podstawy systemów operacyjnych, WNT, Warszawa 2005 (ISBN 83-204-2961-7).
4. Linux - wprowadzenie do wiersza poleceń, William E. Shotts Jr., wydawnictwo Helion,
5. Linux. Komendy i polecenia. Wydanie I, II, III, IV, V -- Łukasz Sosna, Wydawnictwo Helion
UZUPEŁNIAJĄCA:
1. The Linux Command Line, by William Shotts, Released under a Creative Commons license, this book is available for free download in PDF format from www.linuxcommand.org
2. B. Ward, Jak działa Linux. Podręcznik administratora. Wydanie II, Wydawnictwo Helion, (ISBN 978-83-283-0980-7)
3. http://www.linux.org/ lub http://www.linux.pl/ oraz http://www.microsoft.com/
4. Linux Magazine, miesięcznik wydawnictwa Linux New Media Polska SP. z o. o.
5. K. Haviland, D. Gray, B. Salama, UNIX - programowanie systemowe, Wyd. RM, Warszawa 1999
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: